Türkiye’deki Üniversitelerin Performansı: YÖK ve URAP Verilerine Göre Analiz

YÖK Verilerine Göre Türkiye’deki Yükseköğretim Durumu

Yükseköğretim Kurulu (YÖK), 2023 yılı için açıkladığı “Üniversite İzleme ve Değerlendirme Genel Raporu” ile Türkiye’deki yükseköğretim kurumlarının performansını değerlendirdi. Bu rapora göre Türkiye’de 208 yükseköğretim kurumu ve 184 bin 702 öğretim elemanı bulunmaktadır. Ayrıca, öğretim elemanı başına düşen yayın sayısı ortalaması 0,44 olarak hesaplanmıştır. Ancak, bu verilere göre Türk üniversitelerinin performansını değerlendiren 11 kurumdan beşinde ilk 500’e giremediği görülmüştür (URAP raporu).

URAP Raporuna Göre Türk Üniversitelerinin Performansı

URAP raporuna göre Türkiye’deki üniversiteler, uluslararası sıralamalarda geride kalmaktadır. Ulusal hakemli dergilerde toplam 48 bin 904 yayın yapılmış olup, üniversitelerin ulusal hakemli dergilerdeki yayın sayısı ortalaması 245,75’tir. Ancak öğretim elemanı başına düşen yayın sayısı ortalaması 0,25’te kalmıştır. Türk üniversitelerinin uluslararası sıralamalarda geride kalmasının nedenlerinden biri, bütçelerinin sadece %3,43’ünü Ar-Ge faaliyetlerine harcaması olarak gösterilmektedir.

Uzman Görüşleri ve Analiz

ODTÜ Enformatik Enstitüsü Koordinatörü Prof. Dr. Ural Akbulut, üniversitelerin bütçelerinin sınırlı olmasının, araştırma ve geliştirmeye yeterli kaynak ayıramamalarına neden olduğunu ifade etmektedir. Akbulut’a göre bu durum, üniversitelerin dünyadaki sıralamalarını olumsuz etkilemektedir. Eğitim-Sen Üniversiteler Şubesi Eski Başkanı Beyzade Sayın ise yayın ve atıf sayılarının istenilen düzeyde olmadığını belirtmekte ve düşük Ar-Ge bütçelerinin Türk üniversitelerinin performansını olumsuz etkilediğini vurgulamaktadır.

Türk Üniversitelerinin Dünya Sıralamalarındaki Durumu

Türk üniversitelerinin dünya sıralamalarındaki durumu da dikkat çekicidir. Örnek olarak, Orta Doğu Teknik Üniversitesi Enformatik Enstitüsü URAP Laboratuvarı’nın çalışmasına göre, Türk üniversiteleri University Ranking by Academic Performance (URAP) listesinde ilk 500’e girememiştir. Ayrıca; Webometrics, Scimago, NTU ve Center for World University Rankings gibi sıralamalarda da Türk üniversitelerinin ilk 500’e giremediği görülmektedir.