Okul Masrafları: Velilerin Yeni Eğitim Yılında Karşılaştığı Zorluklar
Eğitim Harcamalarında Gözlemlenen Artış
Yeni öğretim yılına girerken, öğrenci ve velilerin okul heyecanı yerini maddi kaygılara bırakmış durumda. Okul forması, kırtasiye malzemeleri ve diğer eğitim harcamaları için en az 12 bin TL’ye ihtiyaç duyuluyor. Üstelik, devlet okullarında yasak olmasına rağmen, velilerden 10 ile 100 bin TL arasında bağış talep edilmesi, eğitimde eşitlik ilkesine ciddi bir tehdit oluşturuyor. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, eğitim harcamalarındaki artış oranı, son bir yılda %75,54 olarak kaydedildi.
Okul İhtiyaçları ve Fiyatları
Okul çantası en ucuz haliyle 650 TL, beslenme çantası 200 TL, kalem çantası ise 100 TL’den başlıyor. Temel kırtasiye ihtiyaçlarını içeren sepet maliyeti minimum 4 bin TL. Üniforma zorunluluğu yeniden getirilirken, aileler için bu masraf en az 1000 TL olarak belirleniyor. Okul servis ücretleri de Ankara’da 21 bin 745 TL’ye yükselirken, İstanbul’da %50 zam talebi ile birlikte 5 bin 274 TL olacak.
Bağış Sisteminin Getirdiği Zorluklar
Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonu Genel Başkanı Bendevi Palandöken, velilerin en az 10-12 bin TL’lik masrafları karşılamaya çalıştığını belirtiyor. Devlet okullarının “bağış” adı altındaki kayıt ücretleri, bazı mahallelerde 100 bin TL’ye kadar çıkabiliyor. Bu durum, eğitimde eşitlik hakkını ciddi şekilde tehdit ediyor.
Acil Önlem Gerekliliği
Veli-Der Başkanı Yılmaz, eğitime ayrılan bütçenin yetersiz olduğunu vurgulayarak, öğrencilerin sağlıklı beslenme ve su gereksinimlerinin karşılanamadığını ifade ediyor. Çeşme olmayan okullarda çocukların su ihtiyaçlarını gidermeleri ise bir sorun haline geldi.
Ücretsiz Beslenmenin Önemi
Asgari ücretin altında maaş alan ailelerin sayısının artmasına dikkat çeken Yılmaz, çocuklara ücretsiz bir öğün yemek ve su verilmesini talep ediyor. Ayrıca, kırtasiye ürünleri üzerindeki KDV’nin kaldırılması gerektiğini savunuyor. Eğitim-Sen Genel Sekreteri Zülküf Güneş de benzer görüşte olup, kırtasiye, ulaşım, yemek ve barınma desteği verilmesi için acil önlemler alınması çağrısında bulunuyor.
Eğitimdeki Yapısal Sorunlar
Devlet okullarındaki ders kitapları, kâğıt üzerinde ücretsiz görünmesine rağmen, eğitim sürecinin gerçek maliyetinin velilerin omuzlarına yüklendiği belirtiliyor. Bağışlar, eğitim kalitesini tehlikeye atan zorunlu katkılardandır ve yapılandırılmış eğitim sisteminin kalitesizliğine yol açmaktadır.
Kısa Bir Değerlendirme
Eğitim sistemi, yalnızca öğrencilerin akademik başarısıyla değil, aynı zamanda maddi yükümlülüklerle de doğrudan bağlantılı. Eğitimde eşitliği sağlamak ve her çocuğun nitelikli eğitim hakkını güvence altına almak için devletin acilen harekete geçmesi şart. Aksi takdirde, eğitimin özelleşmesi kaçınılmaz hale gelecektir.