2023 Vergisiz Enflasyon Düzeltmesi ve Şirket Kâr Dağıtım Politikaları

2023 yılındaki vergisiz enflasyon düzeltmesi ile hesaplanan öz sermaye kalemlerine ait enflasyon farkları, birçok mükellef için artık geçmişte kalmış bir meseledir. Şirketler, bu kapsamda genel kurullar yaparak veya bilançolarını onaylayarak enflasyon düzeltmesi sonucu oluşan zararları mahsup etme yolunu takip etmiştir. Sonuç olarak, 2024 yılına ait finansal tablolar çoğu şirkette bu mahsup işlemi gerçekleştirilerek hazırlanmıştır.

Enflasyon Düzeltmesi ve Zarar Mahsupi

Henüz mahsup işlemini tamamlamayan şirketlerin kaybı söz konusu değildir; zira bir genel kurul toplayarak bu durumu düzeltme fırsatına sahipler. Ancak, 2024 yılı genel kurulunda bazı şirketlerin kâr dağıtımında bulunamamaları dikkat çekici bir durumdur. Bunun sebebi, enflasyon düzeltmesi sonucu oluşan zararlarla geçmiş yıl ticari zararlarının varlığıdır. 2024 yılı için yapılan enflasyon düzeltmeleri, vergili bir işlem olarak dönemdeki kâr veya zararlarla birleştirilmek zorundadır. Öz sermayeyle güçlü olan şirketler, enflasyon düzeltmesinden dolayı önemli kayıplar yaşamakta ve bu olgu, dönem sonuçlarında "zarar" tablosunun çıkmasına neden olmaktadır.

Sermayenin Tamamlanması Yöntemleri

Zarar Sebebiyle Sermaye Komplemesi

Türk Ticaret Kanunu (TTK) uyarınca, yıllık bilançodaki sermaye ve yedek akçeler toplamının en az yarısının zarar sebebiyle karşılıksız kalması durumunda, şirket yönetimi bazı iyileştirici önlemler almakla yükümlüdür. Bu bağlamda, "sermaye tamamlama fonu" oluşturarak finansal açıdan güçlenme yoluna gidilebilir (TTK Md. 376).

Sermayenin tamamlanması, bilanço açıklarını ortakların katkısıyla kapatma anlamına gelir. Genel kurul kararı ile bu işlem kabul edilirse, tüm ortaklar zarar sebebiyle karşılıksız kalan tutarı karşılamakla yükümlüdür. Ortakların cari hesap alacakları da bu süreçte kullanılabilir. Ancak dikkat edilmesi gereken bir nokta, yapılacak bu ödemelerin gelecekteki sermaye artırımında kullanılmayacağıdır.

Yasal Yedek Akçelerin Kullanımı

TTK, yasal yedek akçelerin bilanço zararlarının kapatılmasında kullanılabileceğine dair düzenlemelere sahiptir (TTK Md. 466). Yasal yedek akçeler, esas sermayenin %50’sini geçmediği sürece, zararları kapatmak için değerlendirilebilir. Ayrıca olağanüstü yedek akçeler ve geçmiş yıl kârları da zararların mahsubu için kullanılabilecek kaynaklar arasındadır.

Tüm bu işlemlerin gerçekleştirilebilmesi için genel kurul onayı gereklidir.

Önemli Uyarılar

Sermaye Piyasası Kanunu (SPK) ve TTK’ya tabi olan şirketler, finansal tablo düzenlemede belirli standartlara uymak zorundadır. Genel kurul onayına sunulacak olan bu tablolar, Vergi Usul Kanunu (VUK) esas alınarak düzenlenmelidir. Şayet SPK veya KGK’ca kabul edilen standartlar doğrultusunda hazırlanan finansal tablolardaki dağıtılabilir kâr, VUK’ta karşılığı olmayan bir tutarı içeriyorsa, bu durum vergi riski taşıyacaktır.

Karşılığı bulunmayan tutar, "işletmeden çekiş" ya da "ortaklara verilen borç" olarak değerlendirilerek vergi matrahlarına eklenebilir. Bu nedenle şirketlerin kâr dağıtımında dikkatli olmaları büyük önem taşır.

Yapılan tüm bu değerlendirmelerin ışığında, 2023 ve 2024 yıllarında enflasyonun etkilerinden korunma amacıyla atılan adımlar, şirketlerin mali yapısına ve kâr dağıtım politikalarına yön vermektedir. Bu konuda daha fazla bilgi için "Sermaye Tamamlama Fonunun Türk Ticaret Kanunu ve Vergi Mevzuatı Bakımından Değerlendirilmesi" başlıklı makaleye göz atabilirsiniz.