Yükseköğretimde Beyin Göçü İstatistikleri: 2024 Raporu
Türkiye İstatistik Kurumu Açıklamaları
Türkiye İstatistik Kurumu, 2023 yılındaki yükseköğretim mezunlarının beyin göçü verilerini inceledi ve 2024 yılına dair istatistikleri yayımladı. Yapılan analizler, eğitim alanındaki kadın ve erkek mezunlar arasındaki beyin göçü oranlarının birçok yönünü ortaya koymaktadır.
Beyin Göçü Oranları
Genel Beyin Göçü
2024 yılı itibarıyla, yükseköğretim mezunlarının beyin göçü oranı %2 olarak belirlendi. Bu oran, bir önceki yıl ile aynı kalarak değişiklik göstermedi. Kadın mezunlarda beyin göçü oranı %1,6, erkek mezunlarda ise %2,4 olarak kaydedildi.
Devlet ve Vakıf Üniversiteleri
Devlet üniversitelerinden mezun olanların beyin göçü oranı 2024’te %1,7 olarak sabit kalırken, vakıf üniversitelerinden mezun olanların oranı %4,5’ten %4,3’e geriledi. Vakıf üniversitesi mezunları arasında en yüksek beyin göçü oranı %8,3 ile tam burslu eğitim alanlarda görülürken, kısmi burslu ve ücretli eğitim alanlar %3,7 ve %3,6 oranlarıyla takip etti.
Eğitim Alanına Göre Beyin Göçü
En Yüksek Beyin Göçü Oranı
Bilişim ve iletişim teknolojileri alanı, %6,7 ile en yüksek beyin göçü oranına sahip oldu. Bunu %4,4 ile mühendislik, imalat ve inşaat alanları izledi. Doğa bilimleri, matematik ve istatistik ise %2,7 ile üçüncü sırada yer aldı.
Lisans Programları Üzerinden İnceleme
Beyin göçü oranlarının program bazında incelendiği veriler, moleküler biyoloji ve genetik lisans programının %15 ile en yüksek beyin göçü oranına sahip olduğunu gösterdi. Bunu %10,8 ile işletme mühendisliği ve %9,6 ile elektronik mühendisliği izledi.
Öğrenim Diline Göre Beyin Göçü
Öğrenim diline bağlı olarak oluşan beyin göçü oranları da dikkat çekmektedir. Fransızca eğitim alan mezunlar, %9,9 ile en yüksek beyin göçü oranına sahipken, İngilizce %6,2, Almanca %5,9 ve Rusça %4,7 oranlarıyla devam etmektedir.
Göç Eden Mezunlar ve Tercih Edilen Ülkeler
ABD En Popüler Hedef Ülke
2024 yılı itibarıyla yükseköğretim mezunlarının göç etmek için en çok tercih ettikleri ülke %19,6 ile ABD oldu. ABD’yi %19,4 ile Almanya, %11,3 ile Birleşik Krallık takip ederken, Hollanda ve Kanada %7 ve %5,2 oranlarıyla sıralamada yer aldı.
Program Bazında Göç Eğilimleri
ABD’ye göç eden mezunların en büyük payına sahip lisans programı elektrik-elektronik mühendisliği olurken; Almanya, Birleşik Krallık ve Hollanda’da bilgisayar mühendisliği mezunları tercih edilmektedir. Kanada’ya göç edenler arasında ise işletme programı en çok rağbet gören alandır.
Sonuç ve Değerlendirme
Yükseköğretim beyin göçü istatistikleri, Türkiye’deki çeşitli üniversitelerin mezunlarının yurtdışında kariyer yapma hevesini ortaya koymaktadır. Eğitim sisteminin ve tercih edilen alanların beyin göçü üzerindeki etkilerini gözlemlemek, hem akademik hem de sosyal politikaların geliştirilmesine katkı sağlayacaktır. Bu veriler, üniversitelerin ve Yükseköğretim Kurulu’nun (YÖK) burs imkanları, kontenjanlar ve kayıt işlemleri gibi konularda daha bilinçli adımlar atmasını teşvik edecektir.

