YTÜ, CERN Deneyindeki Tek Üye

YTÜ, ALICE Deneyi Üyeliği

Daha önce CERN’ün CMS deneyinde Türkiye’deki birçok üniversite gibi üyeliği olan ve o deneyde de çalışan YTÜ, dünyanın en büyük dedektör sistemlerinden biri olan ALICE deneyinde de Türkiye’yi temsil edecek. ALICE deneyinde CERN’in diğer deneylerinden farklı olarak evrenin yapısı anlaşılmaya çalışılıyor. YTÜ Fizik Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ayben Karasu Uysal, üyelik sürecini ve önemini anlattı.

Kabul Edilmemiz Önemli

“CERN’deki doktora çalışmalarımın ardından o dönem görev aldığım Konya Karatay Üniversitesi ALICE deney grubuna tam üyeydi. Ancak Yıldız Teknik Üniversitesi’ne geçtiğimde bu üyeliği de transfer ettik. Şu an Türkiye’de ALICE deneyine üye olan tek üniversite biziz. Bu üyelik çok çabuk ve kolay olmuyor. O sebeple CERN’ün bizi kabul etmesi gerçekten önemli.

Uzaydaki Çarpışmalar Laboratuvarda

CERN’deki deneylerin amacı evrenin yapısını anlamak. Evreni anlamak için yüksek enerjili çarpışmalara ihtiyacımız var. Bu çarpışmalar uzayda çok nadir oluyor ve onların kalıntılarını inceleyebiliyoruz. Böyle bir şeyi laboratuvar ortamında geliştirmek için çok büyük dairesel hızlandırıcılar kullanıyoruz. Bu makinede protonlar ve ağır iyon çekirdeklerini çarpıştırıyoruz.

Öğrenciler CERN’de Çalışacak

ALICE deney grubuna üye olmadan önce çalışmalarda neler yapacaklarına dair bir çalışma programı sunduklarını belirten Prof. Dr. Ayben Karasu Uysal, “Özel olarak parçacık ve veri analizleri ile dedektör geliştirmeye odaklanmak istedik. Ardından CERN önerdiğimiz işleri inceledi ve katkı sunacağımızı görüp uygun buldu. Şimdi ekibimizle beraber CERN’de yapacağımızı belirttiğimiz işler üzerinde çalışmaya başladık. Bu üyelik sayesinde öğrencilerimiz CERN’de çalışabilecek” dedi.

Çığır Açıcı Bir Gelişme

YTÜ Fizik Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Kutsal Bozkurt ise şunları söyledi: “Deneye kabul edilmemiz ülkemiz ve üniversitemiz için çığır açacak bir gelişme olarak kabul edilebilir. Öğrencilerimiz ALICE deneyinin hem dedektör hem de veri analizi kısmında çalışacak. CERN’deki deney sonuçlarının verilerini Türkiye’de analiz edeceğiz.” Bu sebeple CERN deneylerinden elde edilen verilerin analizleri sonucunda dünyayı değiştirecek bilgileri ortaya çıkarıp duyurabileceğiz. Öğrencilerimiz CERN’den gelen verileri yapay zekâ teknolojisiyle analiz edecekler.”