Yapay Zeka ve İşten Çıkarmalar: ABD ve Küresel Piyasalardaki Etkileri
ABD’de ve uluslararası piyasalarda borsaların güçlü seyretmesi ve ekonomik direnç, şirketlerin iş gücünü azaltma kararlarına engel olamıyor. İlginç bir şekilde, bu işten çıkarmaların çoğunlukla yapay zeka ile ilişkilendirilmemesi dikkat çekiyor.
IBM ve Klarna’nın Öncü Adımları
Yapay Zeka ile Değişim
IBM, bu konuda nadir bir örnek oluşturdu. CEO’su, yaptığı açıklamada, 200 insan kaynakları çalışanının yapay zeka destekli sohbet botlarıyla değiştirildiğini ifade etti. Ancak şirketin toplam çalışan sayısının, diğer alanlara yapılan yeniden yatırımlar sayesinde arttığını da belirtti.
Klarna ise, yapay zekanın iş gücünü nasıl etkilediğini en açık şekilde dile getiren firmalar arasında yer alıyor. CEO Sebastian Siemiatkowski, şirketin çalışan sayısının 5 binden 3 bine düştüğünü açıkça bildirdi.
Şirketlerin Yeniden Yapılandırma Stratejileri
Gizli Buluşmalar ve İfadeler
İstihdam uzmanları, IBM ve Klarna’nın yalnız olmadığını düşünüyor. Birçok şirket, işten çıkarmalara "yeniden yapılanma" gibi ifadelerle gizlilik katıyor. Harvard Üniversitesi’nde görevli Christine Inge, yapay zeka odaklı iş gücü değişimlerinin açıkça kabul edilmediğini vurguladı. İnsanları yapay zeka ile değiştirme cesaretinin çok az şirket tarafından gösterildiğini belirtiyor.
AtWork Group COO’su Jason Leverant, şirketlerin yapay zekayı doğrudan açıklamak yerine daha geniş bir stratejinin parçası olarak sunduğunu ifade etti.
İşim Süreçlerinin Otomasyonu
Parsons Corporation’da siber güvenlik direktörü Candice Scarborough, işten çıkarmaların yapay zeka uygulamalarıyla aynı dönemde gerçekleştiğine dikkat çekti. Bu durum, şirketlerin daha belirsiz terimler kullanmasının bilinçli bir strateji olduğunu düşündürüyor.
Yapay Zeka ve İş Gücü Dönüşümü
Verimlilik ve Maliyet Odaklılık
Birçok firma, yapay zekanın hızla geliştiği alanlarda işten çıkarmalar gerçekleştirirken, bunları “verimlilik” adımları olarak sunuyor. Inge, yapay zeka ile ilgili işten çıkarmaların açıkça dile getirilmesinin, tepkilere yol açtığına vurgu yapıyor.
Şirketlerin çoğu, çalışma süreçlerini açıklarken dikkatli davranıyor, çünkü yapay zeka uygulamamaları sıklıkla umdukları gibi sonuç vermiyor. Connext Global’den Taylor Goucher, otomasyonun %70-90’ını başarıyla gerçekleştirebildiğini, ancak kalan süreçlerin insan uygulamalarını gerektirdiğini belirtiyor.
Serbest Çalışanların Etkileri ve İş Piyasası
İlk Hedef: Serbest Çalışanlar
Yapay zekanın ilk olarak serbest çalışanları etkilediği biliniyor. Özellikle içerik üretimi ve tasarım alanlarında bu dönüşüm çok belirgin hale geldi. Şirketler, yapay zeka kullanımı nedeniyle serbest çalışanlarından vazgeçiyor.
İş piyasası şu anda sağlam bir görünüm sergilese de, uzun vadede yapay zeka kaynaklı iş kayıplarının artacağı düşünülüyor. Dünya Ekonomik Forumu’nun raporuna göre, işverenlerin %41’i önümüzdeki 5 yıl içinde yapay zekadan dolayı iş gücünü azaltmayı planlıyor.
Gelecek Perspektifi
Kısa Vadede Değişim ve Uyum Süreci
Uzun vadede, yapay zekanın iş gücündeki rolü belirginleşirken şirketlerin bu konuda daha açık bir iletişim kurması bekleniyor. Christine Inge, gelecekte iş kayıplarının önemli boyutlara ulaşabileceğini ve bireylerin sadece uyum sağlamak zorunda kalacağını belirtiyor.
Yapay zeka, istihdam alanında köklü dönüşümlere yol açmayı sürdürecek gibi görünüyor. Ancak şu anki aşamada, şirketlerin bu süreci şeffaf bir şekilde yönetmeleri önem taşıyor.