Türkiye’de Takipteki Alacak Oranı ve Ekonomik Gelişmeler

ŞEBNEM TURHAN

Türkiye’de sıkı para politikaları, yüksek faiz oranları ve artan enflasyon, tüketicilerin alım gücünü olumsuz etkileyerek kredi ve kredi kartı borçlarında ödeme güçlüklerini artırmış durumda. Bankacılık sektörünü yakından ilgilendiren veriler, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) tarafından haftalık olarak yayınlanmaktadır. 14 Kasım ile sona eren haftada, protokollardaki takipteki alacak oranı bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla 0.65 puan artarak yüzde 2,49 seviyesine ulaşmıştır. Bu artış, sektördeki yüksek borç yükünün ve ekonomik belirsizliklerin bir göstergesi olarak değerlendirilmektedir.

Özellikle Yabancı Bankalarda Takipteki Alacaklar Yükseliyor

Yabancı bankalar, mevduat bankaları arasında en belirgin artışı kaydetmiş durumda. Takipteki alacak oranı şu an yüzde 3,29 olup, bu oran geçen yılın aynı dönemine göre 1.09 puanlık bir artış göstermektedir. Takipteki alacak bakiyesi 14 Kasım itibarıyla 147 milyar 71 milyon lira olarak kaydedilmiştir. Bu durum, yabancı mevduat bankalarının risk algısının arttığını ve alacakların tahsili konusunda daha dikkatli bir yaklaşım benimsediğini göstermektedir.

Kamu Mevduat Bankalarında Durum Nedir?

Kamu mevduat bankalarında takipteki alacak oranı ise sektördeki diğer bankalara kıyasla daha düşük seviyededir. Toplam kredilerin 8 trilyon 103,4 milyar lira olduğu bu bankalarda, takipteki alacaklar 174 milyar 382 milyon lira olarak kaydedilmiştir; bu oran yüzde 2,15’dir. Ancak, kamu bankaları da takipteki alacak oranlarını artırarak geçen yılın aynı dönemine göre 0.55 puan yukarıda bulunmaktadır.

Döviz Mevduatları Arttı

Merkez Bankası’nın verilerine göre, yurtiçi yerleşiklerin döviz mevduatları 14 Kasım haftasında 742 milyon dolar artış gösterdi. Öte yandan, gerçek kişilerin döviz mevduatları 563 milyon dolar yükselirken, tüzel kişilerin döviz mevduatlarında da 179 milyon dolarlık bir artış mevcut. Bu durum, piyasalardaki döviz talebinin artışını desteklemektedir.

Kur Korumalı Mevduat Ağırlığı Düşüyor

Kur korumalı mevduat hesaplarının durumu da ilgi çekici bir diğer konu. 14 Kasım haftası itibarıyla, KKM hesaplarında 41 milyar 43 milyon lira azalma meydana gelerek toplam değeri 52 milyar 782 milyon liraya geriledi. Bunun sonucunda, KKM oranı toplam mevduatın yalnızca yüzde 0,2’sini oluşturmakta. Ekonomik belirsizlikler, KKM hesaplarının önemini sorgulatmaya başlıyor.

Yabancı Yatırımlar ve Devlet Borçlanma Senetleri

Yurtdışındaki yatırımcılar, devlet iç borçlanma senedi portföylerini artırmaya devam ediyor. 14 Kasım haftasında, bu portföyün değeri 499.8 milyon dolar arttı. Ancak, hisse senetleri tarafında bir azalma gözlemlenmekte; yurt dışında yerleşiklerin hisse portföyü 158.8 milyon dolar gerileme kaydetti.

Toplam Rezervlerde Dalgalanma

Merkez Bankası verilerine göre, net uluslararası rezervler 1 milyar 76 milyon dolar düşerek 72 milyar 166 milyon dolara geriledi. Ancak toplam rezervler 2.39 milyar dolarlık bir artışla 187.43 milyar dolara ulaşmış durumda. Swap hariç net rezervler ise 57,8 milyar dolara inerek geçen hafta 58.4 milyar dolarlık seviyesinden düşüş gösterdi.

Tüm bu veriler değerlendirildiğinde, Türkiye’nin ekonomik durumu üzerindeki baskılar giderek artıyor. Takipteki alacak oranlarındaki yükseliş, borçların tahsilatında zorluk yaşandığını ve finansal sistemdeki risklerin arttığını göstermekte. Bu bağlamda, enflasyon, faiz oranları ve kur dalgalanmaları gibi ekonomik faktörlerin yatırım stratejilerini belirlemede daha dikkatli bir yaklaşımı gerektirdiği açıktır. Ekonomik belirsizlikler ve yüksek borç seviyeleri, yatırımcıların ve tüketicilerin ekonomik planlamalarını daha hassas bir şekilde yapmalarını zorunlu kılıyor.