Üretilebilecekken Üretilmeyenler: Türkiye’nin Kayıtdışı Sırrı
Türkiye’de Neler Oluyor?
Yurtdışına giden dostlarımıza veya akrabalarımıza sipariş verilen ürünlerin listesi, bizlere pek çok şey anlatıyor. Türkiye’de "üretilebilecekken üretilmeyen" ve "satılabilecekken kayıtdışı satılamayan" ürünler, maalesef başı çekiyor. Bu durum, yalnızca ekonomik değil, aynı zamanda sosyal dengeleri de sarsabilir.
Kayıtdışı Ekonomi: Tehlike Alarmı
Deneyimlerimizden edindiğimiz değerlere göre, "üretimi, ticareti yok + tüketimi serbest/çok" formülü her alanda geçerliliğini koruyor. Kayıtdışı ile mücadele listesinde bu tür ürünler her geçen gün üst sıralara tırmanıyor. Gelir kaybı ve vergi tahakkukunun yapılamaması, herkesin canını sıkıyor.
Gelir Kaybının Bedeli
Gelir kaybı, devasa boyutlarda. Üretim yapmayan ya da yurtdışından getirilen ürünler, 100 milyarlarca liralık vergi kaybına yol açıyor. Üretimde, geliştirmede, pazarlamada, ihracatta ve istihdamda yaratacağı katma değer ise göz ardı ediliyor. İşte bu nedenle, kitleler arasında "nereye gidiyoruz?" soruları yankılanıyor.
Dikkate Değer Örnekler
Bazı tütün mamullerinden içeceklere, gıda ürünlerinden kimyasallara kadar uzanan geniş bir yelpazede, kayıtdışı ekonominin etkisi hissediliyor. Özellikle, üretimde arza/talebe göre planlama yapılmaması, zorlu bir tabloya yol açıyor; sonuçta, tüketim alışkanlıkları ve ekonomik istikrar konusunda ciddi sorunlar ortaya çıkıyor.
Plansızlık ve Yüksek Vergiler: Ekonomiyi Tükenme Noktasına Getiriyor
Plansızlıktan kaynaklı arz fazlalığı yüzünden pek çok ürün yakılmakta veya dökülmekte. İthalatçılar, "arzı eksik" bahanesiyle yerli üretimi kısıtlamakta. Bu durum, hem üretici hem de tüketici açısından haksız rekabetin önünü açıyor. Yüksek vergiler, üretimi azalttığı gibi kayıtdışını da artırıyor. Tekelleşen ürünler ise piyasada adeta bir domino etkisi yaratıyor.
Sonuç ve Yorum
Tüketimi serbest ama yurtiçinde üretilmeyen ürünlerden kaçınarak, vergi/gelir, üretim ve istihdam sorunlarını çözmek mümkün. Ancak bunun için bilinçli bir strateji ve planlama şart!
Magazin dünyasında dönen dedikodulardan ve flaş gelişmelerden daha önemli bir gerçek var: Ekonomimizi ayakta tutan unsurların başında gelen yerli üretim, sürdürülebilir bir gelişimin anahtarı. Ekonomik istikrarın sağlanması için kayıtdışılıkla mücadelenin hız kesmemesi gerektiği aşikâr. Unutmayın, bizler bu hikayenin sadece izleyicisi değil, aynı zamanda katılımcısıyız!