Süryanice Eğitim Hakkında Tarihi Bir Adım: İlk Kurs Midyat’ta Açıldı

Türkiye’de Süryanilerin Eğitim Hakları

Türkiye’de yalnızca bir anaokuluna sahip olan Süryaniler, anadilinde eğitim imkanından yararlanamıyor. Ülkemizde Hıristiyan toplulukların eğitim hakları, Lozan Antlaşması ile güvence altına alınmış olmasına rağmen, 1928’de son Süryani okulunun kapanmasıyla birlikte bu toplum neredeyse 90 yıl boyunca eğitim gereksinimlerini karşılayamadı.

Süryanilerin Eğitim Hakkı İçin Girişimler

Süryani Dernekler Federasyonu (SÜDEF), 25 Eylül 2013’te Türkiye’de ilkokul açabilmek için Milli Eğitim Bakanlığı’na (MEB) başvuruda bulundu. Ancak bu başvuruya MEB’in verdiği yanıt, belirsizlik içermekteydi. SÜDEF Başkanı Evgil Türker, bu durumun sürdüğünü ve herhangi bir ilerleme kaydedilmediğini ifade etti.

İlk Süryanice Kursu Midyat’ta Başladı

Uzman Süryolog ve Turabdin Enstitüsü Başkanı Adem Coşkun’un liderliğinde, Cumhuriyet tarihinde ilk defa Mart 2025’te Midyat’ta Süryanice dil kursu açıldı. Üç aylık eğitim sürecinde 29 öğrenciye anadilinde eğitim verdiklerini belirten Coşkun, “Süryaniler, anadillerine sahip çıkmalı” ifadesini kullandı.

Kursun İçeriği ve Materyalleri

Kursun açılma süreci, Türkiye’de Süryanice’nin MEB bünyesinde resmi bir statü kazanması için başlatılan girişimlerle başladı. Coşkun, 2024 yılında kapsamlı ve gerekçeli bir rapor hazırlayarak Ankara’ya sundu. Raporun olumlu yanıtı Şubat 2025’te geldi ve böylece kursun açılması mümkün oldu. Aylık derslerin içeriğinde Türkçe-Süryanice özgü materyaller kullanıldı.

Öğretmen, Öğrenci ve Katılım

Kursun kontenjanı 30 kişi olarak belirlenmişken, 29 öğrencinin kaydolmasıyla yüksek bir katılım elde edildi. Kursa katılanların büyük bir kısmı Süryani dışındaki etnik kökenlerden geldiler. Türk, Kürt, Arap ve Yezidi öğrenciler de Süryanice’yi öğrenmeye oldukça istekliydi.

Eğitim Süresinin Önemi

Süryanice dil kursu, 1913-1914 öğretim yılında Osmanlı döneminde var olan Hıristiyan okullarının mirası olarak tarihe geçti. Coşkun, Süryanice’nin tarihi önemi ve geçmişteki kültürel katkıları hakkında bilgi vererek, bu kursun Türkiye’deki eğitim sisteminde atılan önemli bir adım olduğunu vurguladı.

Süryanice’nin Günlük Hayatta Kullanımı

Midyat ve çevresinde yaşayan Süryaniler, anadillerini günlük yaşamlarında konuşarak öğreniyorlar. Ancak resmi eğitim hayatının olmaması, bu dili öğrenen genç kuşaklar için bir zorluk teşkil ediyor. Coşkun, eğitimin güçlendirilmesi için kiliselerin ve toplumun birlikte hareket etmesi gerektiğini belirtti.

Çözüm Önerileri ve Gelecek Perspektifi

Süryani toplumu, anadilindeki eğitim hakkını talep ederken, yerel ve kurumsal düzeyde adımlar atılması gerektiğini savunuyor. İstanbul’da açılan Mor Efrem Süryani Ana Okulu, bu doğrultuda önemli bir gelişme oldu. Gelecekte, Süryanice okulların, enstitülerin ve araştırma merkezlerinin açılması, anadilin korunmasına katkıda bulunacak.

Süryanice’nin Korunması İçin Stratejiler

UNESCO’nun tehlike altındaki diller atlasında yer alan Süryanice’nin korunması için eğitim, matbu eserler ve yeni kelime üretimi gibi stratejik adımlar gerek. Coşkun, bireylerin anadillerine sahip çıkmalarının önemine vurgu yaparak, ailelerin çocuklarıyla Süryanice konuşmalarını teşvik etti.

Eğitimde Gelecek Adımları

Süryanice öğrenmek isteyenler için alternatif seçenekler sınırlıdır. Özellikle erkek çocuklara yönelik verilen manastır eğitimine ek olarak, online kurslar da mevcut. Ancak, toplumun bu konuda daha aktif bir rol üstlenmesi, Süryanice’nin geleceği için kritik bir adım olacaktır.

---

Bu haber metni, Süryanice eğitimin yeniden gündeme gelmesi ve toplumun bu konuda atması gereken adımlar üzerine odaklanarak hazırlanmıştır. Ülkenin eğitim sistemindeki güncel gelişmelerle de bağlantılı olarak süryanilerin eğitim hakkına dair önemli bilgilere yer verilmiştir.