OPEC+ Üretim Artışı ve Petrol Piyasalarındaki Oynaklık
OPEC+ ülkeleri, Eylül itibarıyla günlük 547 bin varillik bir üretim artışına giderek 2023 yılı başında uygulanan gönüllü kesintileri tamamen sona erdirdi. Bu gelişme, piyasalarda öngörülse de jeopolitik risklerin artmasıyla birlikte, petrol fiyatlarında yeni bir dalgalanma sürecine yol açtı.
Kısa Vadede Talep Yavaşlıyor
OPEC+’ın bu üretim artışı, yaz mevsimindeki talep artışına dayanıyor. Ancak Eylül itibarıyla hem Avrupa hem de Asya’da rafineri faaliyetlerinde belirgin bir yavaşlama gözlemleniyor. Çin’deki karmaşık talep verileri ve Almanya ile Fransa gibi ülkelerdeki enerji tüketimindeki zayıflama, piyasalarda belirsizlik yaratıyor. ABD’de Temmuz ayı istihdam verilerinin beklentilerin altında kalması, ekonomik soğuma endişelerini artırarak akaryakıt talebini sınırlıyor.
Sondaj ve Yatırımda Temkinli Duruş
ABD’de aktif sondaj kulelerinin sayısı son 14 haftadır kesintisiz bir şekilde düşerken, geçtiğimiz hafta beş kule daha kapatıldı. Toplam kule sayısı 410’a geriledi; bu durum, üreticilerin gelecekteki fiyatlarda güven kaybı yaşadığını gösteriyor. 2026 vadeli WTI kontratları, 66 doların altında işlem görmektedir. Enerji Aspects’in verilerine göre, mevcut fiyat seviyeleri OPEC+ için olumlu bir sinyal oluştursa da, artan stoklar piyasa üzerinde baskı oluşturabilir. Çin’in stratejik stok alımları bu ilave üretimi geçici olarak absorbe edebilse de, bu durumun sürdürülebilirliği belirsizdir.
Eylül’de alınan OPEC+ kararları, örgütün 2023 yılındaki en büyük kesinti paketini sona erdirdi. Bu adım, örgütün fiyatları çökertmeden arzı artırabileceği inancını güçlendirdi. Ancak uzmanlar, yıl sonuna yaklaşırken yeni bir sınavın kapıda olduğunu vurgulamakta. Grubun elinde hâlen 1.66 milyon varillik ek kesinti rezervi bulunuyor ve bu kesintilerin geri çekilme zamanlaması, hem fiyatlar hem de grup içindeki uyum açısından belirleyici olacaktır.
Dalgalı Fiyat Senaryosu
Analistler, Brent petrolün 2025 son çeyreğinde 70-74 dolar/varil bandında işlem göreceğini öngörüyor. WTI içinse beklenti 66-70 dolar/varil aralığında. Ancak, Rusya yaptırımlarının genişlemesi veya OPEC+’ın arzı frene basması durumunda Brent fiyatlarının 80 dolar seviyesini aşabileceği tahmin ediliyor. Talep düşüklüğü ve rafineri alımlarındaki duraksama devam ederse, Brent fiyatları yeniden 65 dolara kadar çekilebilir. OPEC+’ın doğurabileceği ek hamlelerle, Ekim veya Kasım ayında arz artışını durdurma veya yeni kesintileri gündeme alma olasılığı bulunmaktadır.
Rusya’ya Yönelik Yaptırımların Etkisi
Şu an için fiyatları aşağı çeken arz bolluğunun hızla tersine dönme olasılığı bulunuyor. Global arzda, yaptırımlardan kaynaklanan bir kırılma olabileceği endişeleri artmakta. ABD, Rus petrolüne karşı sert önlemler alma niyetinde. Başkan Trump, Hindistan gibi ülkelerin Rus petrolü ithalatını durdurmaması halinde ikincil yaptırımlar uygulayacaklarını açıkladı. Eğer Hindistan, 1.7 milyon varil/gün seviyesindeki ithalatını kısıtlarsa, küresel petrol arzında kayda değer bir daralma meydana gelebilir. Yapılan yaptırımların Çin’e de uzanması durumunda, arz açığını kapatmak için OPEC+’ın henüz kullanılmamış kapasitesini devreye alması gerekebilir.
Kısa Bir Değerlendirme
Sonuç olarak, OPEC+’ın üretim artış kararı, petrol piyasalarında belirsizliği artırırken, jeopolitik riskler ve talep zayıflığı fiyatları aşağıya çekme potansiyeline sahip. Yatırımcılar için belirsizliklerin arttığı bu dönemde, dikkatli bir strateji izlemek ve piyasa verilerini yakından takip etmek kritik önem taşıyor.