İstanbul’da Okul Masrafları Korkutuyor: Veliler Geçim Mücadelesinde
2025-2026 Eğitim Yılı Başlangıcı
İstanbul – 2025-2026 eğitim-öğretim yılı, okul 1. sınıf öğrencileri için 1 Eylül’de, diğer kademelerdeki öğrenciler için ise 8 Eylül’de başlayacak. Okul açılışına az bir süre kala, veliler eğitim harcamalarını düşünmeye başladı. Kırtasiye, kıyafet, beslenme ve ulaşım masrafları, çocuk okutmanın ne denli zorlu bir bütçe gerektirdiğini bir kez daha gözler önüne seriyor. Özellikle emekçiler için, enflasyona göre yeterince artmayan ücret zamları, temel eğitim ihtiyaçlarına yapılan zamlarla birleşince, aileleri zor durumda bırakıyor.
Ayşe’nin Zorlu Alışveriş Deneyimi
Fatih’te yaşayan 8. sınıf öğrencisi olan çocuğunu tek başına büyüten Ayşe’nin kırtasiye alışverişi, bu zorluğun adeta bir örneğini sergiliyor. Asgari ücretle çalışan Ayşe, eşinin emekli maaşıyla yaşamını sürdürmeye çalışıyor. Zincir marketler, kırtasiyeler ve “bir milyoncu” dükkanlarını gezerek, her kuruşu hesaplıyor. Alışveriş sırasında karşılaştığı fiyatlar, Ayşe’nin ve onun gibi birçok ailenin içinde bulunduğu durumu gözler önüne seriyor.
Yüksek Fiyatlar, Düşük Gelirler
İlk olarak okul kıyafetleri ve kırtasiye malzemeleri satan bir dükkanı ziyaret eden Ayşe, fiyatların aşırı yüksek olduğunu görünce rotayı zincir marketlere çeviriyor. Her ne kadar en ucuz ürünleri seçmeye çalışsa da, toplam maliyet hızla artıyor: Kalemlik 129 TL, sırt çantası 499 TL, matara 149 TL, ısı korumalı beslenme çantası 219 TL, bölmeli beslenme kutusu 79 TL… Bunların dışında, toplamda 4 bin TL’ye ulaşan okul formalarıyla birlikte masraf 8-10 bin TL’ye ulaşıyor. Fiyatları gören Ayşe, alışveriş yapmadan evine dönmek zorunda kalıyor; harcamalarını kredi kartı ile yapmayı planlıyor.
Sürekli Yenilenen Kıyafet İhtiyacı
Okul masrafları yalnızca kırtasiye ile sınırlı kalmıyor. Ayşe, her yıl yeni tişört ve pantolon almak zorunda olduklarını belirtiyor. Bedeni büyüyen çocuklar için eski kıyafetler geçerli olmuyor. Öğretmenlerin kırtasiye malzemeleri için sıkı standartları olduğunu söyleyen Ayşe, geçen yıl yanlış alışveriş yaptığı için tekrar harcama yapmak zorunda kaldı.
Ayakkabı Yükü
Ayse’nin bir diğer masraf kalemi ise ayakkabı. İyi bir ayakkabı fiyatının 1500 TL’ye kadar çıkabileceğini belirten Ayşe, "Asgari ücretle çalışan biri için bir ayakkabı almak, haftalık gelirinizi harcamanız anlamına geliyor," diyor. Uygun fiyatlı ve kaliteli bir ayakkabı bulmak adına mağaza mağaza dolaşmak zorunda kaldığını vurguluyor.
Beslenme Masrafları ve Sosyal Güvenlik
Ayşe, okul yemekhanesi fiyatlarının geçen yıl 120 TL olduğunu belirtiyor. Bu fiyatlar nedeniyle, evden hazırlık yapmayı denemiş, ancak yüksek maliyetler nedeniyle kantine yönelmek zorunda kalmış. Çocukların kantinde ihtiyaçlarını karşılama zorunluluğu, birçok aile için tartışmalı bir konu haline geliyor.
Eğitim Masraflarında Devletin Rolü
Ayşe, bazı çocukların evlerinden hiç beslenme getirmediklerini, bunun toplum içindeki sosyal yapıyı olumsuz etkilediğini dile getiriyor. "Devletin yapmadığını çocuklar yapıyor," diyor. Bu durum aileler için oldukça zorlayıcı.
Dershane Ücretleri: Aileleri Zorluyor
Ayşe’nin oğlu bu yıl sınavlara hazırlanmaya başlayacak. Geçen yıl 85 bin TL’ye yazdırdığı dershanenin fiyatı bu yıl 150 bin TL’ye kadar çıkmış. Bu durum, birçok ailenin eğitim için yapması gereken harcamaları katlanarak artırıyor.
Ulaşım Zorlukları
Ulaşım masrafları da ailelerin bütçelerini zorlayan bir başka kalem. Ayşe, zaman zaman otobüs bulamayıp dolmuşa bindiğini belirtiyor. Ayrıca, İstanbul’da servis ücretleri %50 artış göstermiş. Aileler bu artışla nasıl başa çıkacaklarını kara kara düşünüyor.
Editör Yorumu
Eğitim masraflarının bu denli yükselmesi, alt ve orta gelir grubundaki aileler için ciddi bir sorun oluşturmaktadır. Ayşe’nin hikayesi, sadece bir bireyin değil, milyonlarca ailenin eğitimde karşılaştığı zorlukları ifade ediyor. Devletin, eğitim masraflarını düşürecek adımlar atması ve ailelere destek olması gerekmektedir. Aksi halde, eğitimde eşitlik sağlamak giderek zorlaşacaktır. Bu noktada, toplumun her kesimine düşen görevler bulunmaktadır ve hep birlikte çözüm üretme iradesi gösterilmelidir.