Türkiye’nin Mesleki Eğitim Problemi: Çocuk İşçiliği ve Eğitimde Düşüş

Meslek Liselerindeki Düşüş ve Kapatmalar

Türkiye’de son yıllarda mesleki eğitime yapılan yatırımlar ciddi şekilde azaldı. 2017-2023 arasında, sanayicilerle birlikte hükümetin desteğiyle meslek liselerinin sayısı 6.264’ten 4.264’e düştü. Aynı dönemde, 1.759 meslek lisesi kapatılarak öğrenci sayısı 2.4 milyondan 1.6 milyona geriledi. 2025-2026 eğitim-öğretim yılı için meslek liselerinin sayısının değişmemesi dikkat çekiyor.

Özel Meslek Liselerine Yöneliş

Son 2.5 yılda, özel meslek liselerine kayıtlı öğrenci sayısı 20 binden %74 artışla 148 bine ulaştı. Bu durum, devlet destekli eğitim programlarının yetersiz kaldığını ve özel sektörün eğitime yönelme eğilimini artırdığını gösteriyor.

Çocuk İşçi Sayısındaki Artış

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre 15-17 yaş arası çocuk işçi sayısı, 2022’de %18.7, 2023’te %22.1 ve 2024’te %24.9 olarak açıklandı. Bu verilere göre toplamda 970 bin çocuk işçi bulunmaktadır. Organize sanayi bölgeleriyle anlaşmalı özel meslek liselerine ve devlet destekli MESEM programlarına kayıtlı çocuklarla birlikte bu rakam 1.6 milyonu buluyor.

Uzman Görüşleri

“Çocuk İşçiliği Teşvik Ediliyor”

Ankara Üniversitesi’nden emekli Prof. Dr. Meral Uysal, çocukların geleceği için eşit ve nitelikli eğitim almasının önemine dikkat çekti. “Meslek liseleri, sanayideki ihtiyaçları karşılamaktan uzak,” dedi. Ayrıca, bu liselerin sadece ucuz işgücü sağlamaya yönelik olduğu vurgulandı.

Eğitimde Kaynak Eksikliği

CHP Genel Başkan Yardımcısı Suat Özçağdaş, mesleki eğitimin Türkiye’nin kalkınmasında hayati bir rol oynadığını ifade etti. Eğitime ayrılan mali kaynakların etkin kullanımı ve okul denetimlerinin iyileştirilmesi gerektiğini belirtti.

Öğrenci Hikayeleri

Gençlerin eğitimle ilgili sorunlarını dile getiren bir öğrenci, ayda yalnızca bir kez okula gittiğini ve devletin kendisi için harcadığı paranın sağlıklı bir eğitim almasına dönüşmediğini söyledi. Diğer bir öğrenci, organize sanayide ağır işlerde çalıştığını ve bu durumun getirdiği zorlukları anlattı.

Sonuç

Türkiye’deki mesleki eğitim sistemi, ciddi sorunlarla karşı karşıya. Meslek liselerinin kapatılması, çocuk işçilik oranının artması ve eğitimde yaşanan düşüş, ülkenin geleceği için tehlike arz ediyor. Eğitimdeki bu kayıplar, gençlerin nitelikli bir meslek edinmeleri açısından önlerini tıkarken, ailelerin maddi yükünü de artırmayı sürdürüyor. Yönetmelikler ve müfredat yeniden gözden geçirilmediği takdirde, bu gidişatın önüne geçmek mümkün olmayacaktır.

---

Bu metin, Türkiye’deki mesleki eğitim sorunlarına dikkat çekmekte ve çözüm önerileri sunmaktadır. Eğitim politikalarının sorgulanması, kaynakların etkin yönetimi ve öğrenci deneyimlerinin öneminin vurgulanması, bu alanda yapılması gereken reformları ortaya koymaktadır.