Küresel Ticarette Yavaşlama Belirtileri: DTÖ Raporu
Giriş
Dünya Ticaret Örgütü’nün (DTÖ) son Mal Ticareti Barometresi, 2025 yılının ilk yarısında ithalatın artışıyla ivme kazanmasının ardından küresel deniz yolu ticaret akışlarında bir yavaşlama sürecine işaret ediyor. Bu durum, enflasyon, kur ve faiz dinamikleri üzerinde etkili olabilecek gelişmelerin habercisi olabilir.
Barometre Değerlerinde Düşüş
Örgütün bileşik öncü göstergesi (Barometre), Haziran ayındaki 102,2 değerinden Eylül ayında 101,8’e gerileyerek, küresel mal ticaretinin büyüme hızındaki ılımlılaşmayı ortaya koyuyor. Barometre’nin 100 temel değerinin üzerinde kalması, ticaretteki genel sağlık açısından umut verici olsa da, bu rakamların düşüşü dikkat çekici.
İthalat ve Yapay Zeka Etkisi
DTÖ, yaşanan bu yavaşlamanın temel nedenleri arasında, beklenen tarife artışları öncesinde gerçekleştirilmiş öne çekilmiş ithalatın etkisinin sönümlenmesi ve yapay zeka ile ilgili ürünlere yönelik talebin dalgalanmasını gösteriyor. Tarife artışlarının yaklaşması, tüketici ve yatırımcı algısını olumsuz etkileyebilir.
Ulaşım Metrikleri ve Ticarette Soğuma
Ticaretin ana ulaşım metrikleri de soğuma eğilimini destekliyor. Hava kargo ve konteyner taşımacılığı endeksleri, son üç ayda sırasıyla 102,7 ve 101,7 seviyelerine gerileyerek, dünya genelindeki mal taşımacılığındaki ivme kaybını doğruladı.
Bileşen Endeksleri
Bileşen endekslerinde ise, yalnızca tarımsal ham maddeler endeksi 98,0 ile daralma bölgesinde kalmaya devam etti. Otomotiv ürünleri (103,0) ve elektronik bileşenler (102,0) endeksleri ise istikrarlı bir seyir izlemekte.
İhracat Siparişlerinde Artış
Öte yandan, ileriye dönük göstergeler küresel ihracatta süregelen bir momentum olduğuna işaret ediyor. Yeni ihracat siparişleri endeksi, önceki dalgalanmanın ardından 102,3’e yükseldi. Bu durum, piyasalarda olumlu bir hava yaratabilir.
Yıllık Büyüme Tahmini
DTÖ, 2025’in ilk yarısında mal hacimlerinin yıllık bazda beklenenin üzerinde, yüzde 4,9 artış gösterdiğini açıklasa da, yılın ikinci yarısında beklenen yüksek tarifeler ve ticaret politikası belirsizliğinin büyümeyi olumsuz etkileyeceği öngörülüyor. Bu nedenle, tam yıl büyüme tahmini yüzde 2,4’e düşürüldü.
Sonuç ve Değerlendirme
Küresel ticaretteki yavaşlama belirtileri ve yılın ikinci yarısında artması beklenen tarifeler, enflasyon ve döviz kurları üzerinde etkili olabilir. Bu süreç, yatırımcıları temkinli davranmaya yönlendirebilirken, piyasalardaki dalgalanmalara da zemin hazırlayabilir. Ekonomik istikrarı sağlamak adına, merkez bankalarının uygulayacağı politikalar ve uluslararası ticaret anlaşmaları büyük önem taşımaktadır. Yatırımcıların bu belirsizlik ortamında, dikkatli ve çok yönlü bir yaklaşım benimsemeleri, risklerini daha iyi yönetmelerine yardımcı olabilir.