İran Nükleer Müzakerelerinde Yeni Gelişmeler: Arakçi’nin Açıklamaları

Nükleer Müzakerelerde Sertleşen Tutum

İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi, batı medyasına yaptığı açıklamada, nükleer müzakerelere dair önemli değerlendirmelerde bulundu. Arakçi, Tahran yönetiminin Trump döneminde müzakerelerin yeniden başlaması için tutumunu sertleştirdiğini ve yeni şartlar belirlediğini ifade etti. "ABD, nükleer müzakereler başlamadan önce 12 gün süren savaşın zararlarını karşılamayı kabul etmelidir," diyen Arakçi, müzakerelerin ortasında İran’a yönelik saldırılara da dikkat çekti.

Güven Artırıcı Adımlar Beklentisi

Arakçi, ABD’nin gelecekte benzer saldırıların tekrarlanmayacağına dair garanti vermesi gerektiğini vurguladı. "Onlardan gerçek güven artırıcı adımlar bekliyoruz," şeklinde konuşan Arakçi, Trump’ın İran’dan sıfır zenginleştirme talep etmesi durumunda herhangi bir anlaşmanın mümkün olmayacağının altını çizdi. Ayrıca, Avrupalılarla müzakere etmenin şu an için bir anlam taşımadığını belirtti.

Yaptırımlar ve Tetik Mekanizması Endişesi

İran, 2015 yılında imzalanan nükleer anlaşmayla kaldırılan Birleşmiş Milletler (BM) yaptırımlarının geri getirilmesini sağlayabilecek "tetik mekanizması" konusunda endişelerini dile getirdi. Bu mekanizmanın süresi 18 Ekim’de sona erecek ve İran’ın nükleer programıyla ilgili bir çözüm sağlanamazsa Avrupa ülkelerinin bu tarihten önce mekanizmayı devreye sokabileceği öngörülüyor.

2015 Nükleer Anlaşması ve Sonrası

İran ile BM Güvenlik Konseyi’nin 5 daimi üyesi ve Almanya arasında 14 Temmuz 2015’te yapılan anlaşma, İran’ın nükleer faaliyetlerini sınırlaması karşılığında yaptırımların kaldırılmasını öngörüyordu. Ancak ABD, 2018’de anlaşmadan tek taraflı olarak çekildi ve İran’a yönelik yaptırımları yeniden uygulamaya koydu. İran, Avrupa ülkelerinden ABD’nin yaptırımlarını telafi edecek önlemler almasını istemiş, fakat bu konuda somut adımlar atılmamıştır.

İran, anlaşmadaki taahhütlerini kademeli olarak durdurmaya başlamış ve yüksek düzeyde uranyum zenginleştirme faaliyetlerine yönelmiştir. İngiltere, Fransa ve Almanya ise ABD’nin çekilmesinin ardından "snapback" mekanizmasını devreye sokma tehdidinde bulunmuşlardır.

Sonuç

Abbas Arakçi’nin açıklamaları, İran’ın nükleer müzakerelerdeki kararlılığını ve ABD ile Avrupa’ya yönelik beklentilerini net bir şekilde ortaya koyuyor. Müzakere sürecinin geleceği, tarafların atacağı adımlara bağlı olarak şekillenecek. Bu durum, bölgedeki jeopolitik dengeleri de etkileyecek gibi görünüyor. İran’ın nükleer programı üzerindeki belirsizlikler, uluslararası ilişkilerdeki gerginliği artırabilir.