İngiltere’de Mitokondriyal Hastalıkların Önlenmesinde Tarihi Başarı: Sekiz Sağlıklı Bebek Dünyaya Geldi
Yeni Bir Tedavi Yöntemi ile Umut Işığı
İngiltere, mitokondriyal hastalıkların önlenmesinde önemli bir adım atarak, üç farklı kişiden alınan genetik materyalle dünyaya gelen sekiz sağlıklı bebekle dikkatleri üzerine çekti. Bu gelişme, ölümcül ve tedavi edilemeyen mitokondriyal hastalıkların önlenmesi konusunda bir dönüm noktası olarak değerlendiriliyor.
Mitokondriyal Hastalıkların Tehlikesi
Mitokondriyal hastalıklar, genellikle anneden çocuğa geçerek vücudun enerji üretimini engelliyor. Bu durum, kalp yetmezliği, beyin hasarı, kas zayıflığı ve organ yetmezliği gibi hayati sorunlara yol açabiliyor. Bazı bebekler, doğumdan sonraki birkaç gün içinde yaşamını yitiriyor.
Umut Veren Gelişmeler
Newcastle Doğurganlık Merkezi aracılığıyla yapılan açıklamada, bir anne, “Yıllar süren belirsizlikten sonra bu tedavi bize umut verdi ve bebeğimizi kucağımıza aldık. Şimdi ona bakıyoruz; hayat dolu ve olasılıklarla dolu… Minnetimiz sonsuz,” ifadelerini kullandı.
Uygulanan Yöntem
Yaklaşık her 5.000 bebekten birinde görülen mitokondriyal hastalıklar, yalnızca anneden çocuğa geçiyor. Bu nedenle, önleyici teknik, anne ve babanın genetik materyalini sağlıklı mitokondri taşıyan bir kadının yumurtasıyla birleştiriyor. 2017 yılında İngiltere Ulusal Sağlık Servisi (NHS) çatısı altında uzman bir birim açıldı ve yöntemin temelleri Newcastle Üniversitesi’nde atıldı. Tedavi sürecinde, hem annenin hem de donörün yumurtaları laboratuvar ortamında babanın spermiyle dölleniyor. Elde edilen embriyo, sağlıklı mitokondri ile donatılmış olarak anne ve babanın DNA’sını taşıyor.
İlk Başarılar
New England Journal of Medicine’da yayımlanan raporlara göre, Newcastle Doğurganlık Merkezi’nde bu süreçten geçen 22 aileden sekiz bebeğin doğumu gerçekleşti. Dört erkek ve dört kız çocuğunun yanı sıra bir de devam eden gebelik bulunuyor. NHS Nadir Mitokondriyal Bozukluklar Merkezi Direktörü Prof. Bobby McFarland, “Yıllar süren bekleyiş ve endişeden sonra bu bebeklerin sağlıklı doğduğunu görmek büyük bir mutluluk,” dedi.
Tartışmalar ve Gelecek Kuşaklar
Bu teknik, çocukların DNA’sının yüzde 0.1’inin donör kadından gelmesi nedeniyle tartışmalara yol açtı. Kız çocukları bu değişikliği kendi çocuklarına aktarabileceği için, insan genetik mirasında kalıcı bir değişiklik anlamına geliyor. Tekniğin, genetik olarak “tasarlanmış” bebeklerin önünü açacağı endişesi yıllar önce parlamentoda gündeme gelmişti. Ancak 2015’te İngiltere, yasayı kabul ederek dünyada bu tedaviyi yasal hale getiren ilk ülke oldu.
Bilimsel Başarı ve Gelecek Umutları
Prof. Sir Doug Turnbull, “Sanırım dünyada bunu başarabilecek tek yer İngiltere’ydi. Birinci sınıf bilimsel çalışmalar, yasalar, NHS’in desteği ve sonuçta sekiz sağlıklı çocuk… Bu olağanüstü bir başarı,” ifadelerini kullandı. Lily Vakfı’nın kurucusu Liz Curtis ise, “Yıllar süren bekleyişten sonra, bu teknikle dünyaya gelen sekiz bebeğin hiçbirinde mitokondriyal hastalık görülmemesi, pek çok aile için bu kalıtsal hastalığın döngüsünü kırma umudunu doğurdu,” dedi.
Kaynak: Gazete Oksijen