Gelişmekte Olan Ekonomilerde Uluslararası Yatırımlar Rekor Düşüşte

Dünya Bankası’ndan Uyarı: En Düşük Seviyeye Geriledi

Dünya Bankası, gelişmekte olan ekonomilere yönelik uluslararası doğrudan yatırımların 2023 yılında 435 milyar dolara düştüğünü ve bu rakamın 2005’ten bu yana en düşük seviyeyi oluşturduğunu açıkladı. Bu durum, ekonomik büyüme ve yaşam standartları açısından tehlike çanlarını çalmaktadır.

Yatırım Girişlerinin Gayri Safi Yurt İçi Hasıla Üzerindeki Etkisi

2023 verilerine göre, gelişmekte olan ekonomilerde yabancı yatırım akışları, Gayri Safi Yurt İçi Hasıla’nın (GSYH) yalnızca %2,3’üne denk geliyor. Bu oran, 2008 yılına ait zirve seviyelerin yarısından daha azdır. Gelişmiş ekonomilere yönelik yatırım akışlarının da benzer şekilde yavaşladığı belirtilirken, küresel bir trendin yansıması olarak bu düşüşün yaygın olduğu vurgulanıyor.

Uluslararası Yatırımların Ekonomiye Etkisi

Dünya Bankası’nın raporunda uluslararası doğrudan yatırımların, ekonomik büyümenin ve yaşam standartlarının yükselmesinde öncü rol oynadığına işaret edildi. Dolayısıyla bu yatırımlardaki düşüş, kalkınma hedeflerine ulaşma çabalarını tehlikeye atmakta.

Yüksek Gelirli Ülkelerin Yatırım Alma Oranı

Aynı rapor, yüksek gelirli ülkelerin 2023 yılında aldığı yatırım miktarını 336 milyar dolar olarak belirtiyor. Bu rakam, 1996’dan bu yana en düşük seviyedir ve bu durum, küresel ekonomi üzerinde potansiyel olumsuz etkiler yaratabilir.

Yabancı Yatırımların Yoğunlaştığı Bölgelere Dikkat

Dünya Bankası, yatırım anlaşmalarının ülkeler arasında doğrudan yatırım akışlarını %40 oranında artırma potansiyeline sahip olduğunu belirtti. Ancak 2010-2024 döneminde yalnızca 380 yeni yatırım anlaşması imzalanmış olması dikkat çekici. Bu sayı, 1990’larda imzalanan anlaşmaların üçte biri kadar.

En Yoksul Ülkelerde Durum

En yoksul 26 ülke, dünya genelindeki yabancı yatırımların sadece %2’sini çekebilmektedir. Son on yılda gelişmekte olan ülkelere gelen yabancı yatırımların %90’ının gelişmiş ekonomiler tarafından sağlandığı ifade edilmektedir. Bu durum, dışa bağımlılığı artırmakta ve bu ülkelerin kalkınmasını olumsuz yönde etkilemektedir.

Ekonomik Politikaların Rolü

Dünya Bankası, gelişmekte olan ekonomilerde yatırım kısıtlamalarının gevşetilmesini öneriyor. Açıklamada, mevcut kamu politikalarının yatırım ve ticareti teşvik etmek yerine engeller koyduğuna dikkat çekildi. Gelişmekte olan ekonomiler için öncelikli hedeflerin başında yabancı yatırım çekme çabalarını artırmak ve küresel işbirliğini ilerletmek yer alıyor.

Dünya Bankası’nın Uzman Görüşleri

Dünya Bankası Başekonomisti Indermit Gill, bu durumu “Kamu politikalarının bir sonucu olarak görüyoruz” diyerek tanımladı. Gill, ayrıca kamu borçlarının rekor seviyelere ulaşmasının da süreci etkilediğini belirterek, “Hükümetlerin yatırım önündeki engelleri kaldırmaya yönelik adımlar atmaları gerekiyor” şeklinde uyardı.

Dünya Bankası Başekonomist Yardımcısı Ayhan Köse de, bu yatırım düşüşünün alarm verici olduğunu vurguladı. Köse, “İstihdam oluşturma, sürdürülebilir büyüme ve kalkınma hedeflerine ulaşmak için bu durumu tersine çevirmek şart” ifadelerini kullandı.

Bu durum, sadece ekonomik bir gereklilik değil, aynı zamanda gelişmekte olan ekonomilerin kalkınma hedeflerine ulaşması açısından da kritik bir öneme sahiptir. Yatırım kısıtlamalarının gevşetilmesi ve uluslararası işbirliğinin artırılması için acil adımlar atılması gerektiği vurgulanmaktadır.