Yüksek Enflasyon İle TL’nin Değeri Düşüyor: 200 TL Banknotun Yükselişi

Yüksek enflasyon ve Türk Lirası’nın (TL) gerileyen alım gücü, küçük kupürlü banknotların hızla piyasadan silinmesine, büyük kupürlü banknotların ise zirveye yerleşmesine neden olmuştur. Özellikle 200 TL’lik banknot, 10 yıl öncesine göre önemli bir değer kaybı yaşadı ve bugünün koşullarında aynı ürünleri almak için 12 adet 200 TL banknot gerekmektedir. Merkez Bankası verilerine göre, 200 TL banknotlarının tedavüldeki payı son on yılda %28,23’ten %85,3’e yükseldi.

TL’nin Değeri Düşerken Büyük Kupürlü Banknotlar Artıyor

Türkiye’de 2021 sonrasında uygulanan ekonomik politikalar, TL’nin değer kaybına ve yüksek enflasyon ile birlikte alım gücünün azalmasına yol açtı. 2023 yılı itibarıyla yeni ekonomi yönetimi, sıkı para politikaları ve değerli TL ile yüksek enflasyon ile mücadele programını devreye alsa da, 200 TL’nin piyasadaki etkisi hızla arttı.

2023 verilerine göre, 200 TL’lik banknotların tedavüldeki payı %85,3 ile yeni bir zirveye ulaştı. Toplam piyasada 805.9 milyar liralık emisyon hacmi bulunurken, 200 TL’lik banknotların tutarı 687.5 milyar lira olarak kaydedildi. Küçük kupürlü banknotlar ise son bir yılda gerileyerek toplamda %3,53 paya düştü.

Küçük Kupürlü Banknotların Payı Düşüşte

2024’te, 200 TL’lik banknotların payı %76,99 iken, Haziran 2025 itibarıyla bu oran %85,3’e yükseldi. Bir yıl içinde 200 TL’lik banknotun payındaki artış 8.3 puan olarak kaydedildi. 100 TL’lik banknotların payı ise, geçen yıl %17,59 iken, bugün %11,17’ye düşmüştür.

Küçük kupürlü banknotlar, 50 TL, 20 TL, 10 TL ve 5 TL toplamda %2’lik bir paya sahip. 2015’te 200 TL’nin tedavüldeki payı sadece %28,23 düzeyindeydi. 100 TL banknotların ise %50,54 ile dikkat çektiği o günden bu güne kadar, ciddi bir değişim yaşandı.

Yüksek Banknotların Yaygınlaşması ve Ekonomik Göstergeler

Ekonomik veri analizi gösteriyor ki, 200 TL’nin tedavüldeki payı 10 yılda 12 kat fiyat artışı yaşadı. Merkez Bankası verilerine göre, 2025 yılında TL’nin TÜFE bazlı reel değeri 30 puana yakın bir gerileme gösterdi. 2024 Haziran ayında endeks 66,84 seviyesindeyken, Haziran 2025’te 69,97 seviyesine düştü.

Emre Şirin’in Değerlendirmeleri

Sözcü TV’de konuya dair açıklamalar yapan ekonomist Emre Şirin, "Bu tablo, fakirleştiğimizin göstergesi. 5, 10, 20, 50 ve 100 liranın hükmü kalmadı. Bazı bankaların ATM’lerinin çekim limiti 50 bin TL’ye yükseltildi" dedi. Şirin, büyük banknotların (500 TL veya 1000 TL) açıklanmamasının sebeplerinden birinin enflasyon algısını yönetme çabası olduğunu belirtti.

Sonuç olarak, Türkiye’de yüksek enflasyon ortamında TL’nin değeri düşerken, büyük kupürlü banknotların piyasada artan payı, ekonomik koşullar hakkında bilgi veren önemli bir göstergedir. Hem yatırımcılar hem de tasarruf sahipleri, bu değişimleri dikkate alarak finansal stratejiler geliştirmelidir.