Türkiye’de Kripto Para Transferleri İçin 48 Saat Bekleme Kuralı: Nedenler ve Etkiler
Kripto Dünyasında Yeni Dönem: 48 Saat Bekleme Kuralı
28 Haziran 2023 tarihinde Türkiye’de, kripto para işlemleri için devreye alınan 48 saatlik bekleme süresi, finansal piyasalarda geniş yankı buldu. MASAK (Mali Suçları Araştırma Kurulu) tarafından getirilen bu yeni düzenlemenin amacı, dolandırıcılıkla mücadele ve para aklama gibi yasa dışı faaliyetleri engellemektir. Ancak, bu kuralın piyasalara etkisi ve uygulanabilirliği üzerine birçok soru işareti bulunmaktadır.
Dolandırıcılıkla Mücadelede Yeni Bir Yaklaşım
Mevcut Durum ve Zorluklar
Son yıllarda Türkiye’de yaşanan dolandırıcılık ve yasadışı bahis faaliyetlerinin artışı, düzenleyici kurumları harekete geçirdi. Kripto para dolandırıcılarının, kiraladıkları IBAN’lar aracılığıyla küçük transferlerle izlerini kaybettirdiği biliniyor. Ardından bu paralar, bankalarda toplanarak kripto borsalarına yönlendirilmekte ve oradan da soğuk cüzdanlara aktarılmaktadır. 48 saatlik bekleme süresi, bu sürecin önüne geçmeyi hedeflemektedir.
Tarihsel Bağlantılar ve Kripto Para Teknolojisi
48 saat bekleme kuralı, menkul kıymetler borsasındaki mutabakat sürelerine benzetilerek ortaya konmuştur. Tarihsel olarak, menkul kıymet borsalarında mutabakat süreleri başlangıçta 14 gün olarak belirlenmişken, günümüzde bu süre teknolojik gelişmelerle 48 saate indirilmiştir. Ancak kripto para dünyasının sunduğu anlık ve düşük maliyetli mutabakat işlemleri, 48 saatlik bekleme süresinin uygulanabilirliğini tartışmaya açmaktadır.
FATF ve Türkiye’nin Yaklaşımı
Global Kurallar ve Türkiye’nin Yanıtı
Türkiye, 2022 yılında FATF’ın (Kara Paranın Aklanmasının Önlenmesi Mali Eylem Görev Gücü) gri listesinden çıkarıldı. Ancak, FATF’ın finansal kapsayıcılığa yönelik yeni politikalara rağmen, Türkiye, eski kurallara sadık kalarak ek kısıtlamalar getirmeyi tercih etti. FATF’ın yeni yaklaşımı, "risk bazlı" bir model önermekteyken, Türkiye’nin 48 saat bekleme kuralı gibi katı düzenlemeleri piyasalarda soru işaretlerine yol açtı.
Seyahat Kuralı Uygulamaları
FATF’ın "Seyahat Kuralı", bankalar arası transferlerde uygulanırken, kripto varlık hizmet sağlayıcılarına da yönlendirilmiştir. Ancak, Türkiye’de bu kuralların tahakkuku, 48 saatlik bekleme süresiyle daha da karmaşık hale gelmiştir. Binance gibi büyük platformlar, bu yeni kurala uymadan kimlik bilgisi paylaşımında bulunabiliyorken, yerel hizmet sağlayıcılar üzerinde olumsuz etkiler yaratmaktadır.
Sonuç ve Öneriler
Piyasalardaki Etkiler ve Gelecek Perspektifi
Yeni düzenlemelerin piyasa dinamikleri üzerindeki etkisi, çeşitli riskleri beraberinde getirmektedir. Kripto para borsalarının Türkiye’deki faaliyetleri, küresel platformlara kaymaya başlamıştır. Bu durum, dolandırıcılık ve suç faaliyetlerini engelleme hedefi doğrultusunda pek çok zorluk getirmektedir.
İnovasyon ve Kamu Düzeni Dengesi
Son olarak, kamu düzeni ile yenilikçi teknolojilerin birleşimi, dengeli bir yaklaşım gerektirmektedir. Kuralcı bir yaklaşımın piyasalardaki yenilikleri engellemeyeceğinden emin olmak için, kamu düzenini koruma ve inovasyonu teşvik etme dengesinin sağlanması önemlidir.
Okuma önerisi: Richard Posner. 1973. The Economic Analysis of Law.