DeepSeek’in Çin Ordusuna Desteği ve ABD’nin İhracat Kısıtlamaları

DeepSeek’in Askeri Bağlantıları ve İddialar

ABD Dışişleri Bakanlığı’ndan gelen bilgilerin ışığında, önde gelen yapay zeka şirketlerinden DeepSeek’in, Çin ordusu (PLA) ve istihbarat birimlerine teknik destek sağladığı bildirildi. Üst düzey bir yetkili, şirketin sağladığı desteğin yalnızca açık kaynak bilgileri ile sınırlı kalmadığına dikkat çekti. Reuters’a açıklama yapan yetkili, DeepSeek’in, ABD’nin ihracat kısıtlamalarına rağmen gelişmiş Nvidia çiplerine erişmek için Güneydoğu Asya’da paravan şirketler kurduğunu ifade etti.

DeepSeek’in Teknolojik İddiaları ve Rakipleri

2023 yılının başında piyasaya sürdüğü DeepSeek-V3 ve DeepSeek-R1 modelleriyle küresel arenada dikkat çeken Hangzhou merkezli DeepSeek, bu modellerin performansının ABD’li rakipleri OpenAI ve Meta ile rekabet ettiğini, maliyetlerinin ise çok daha uygun olduğunu ileri sürdü. Ancak analistler, bu iddialara kuşkuyla yaklaşıyor ve elinde bulundurduğu teknolojinin güvenilirliğini sorguluyor.

Çin’in Askeri ve İstihbarat Operasyonlarına Desteği

Yetkili, "DeepSeek’in Çin’in askeri ve istihbarat operasyonlarına gönüllü destek vereceğini öngörüyoruz," dedi. Şirketin, 150’den fazla satın alma kaydına sahip olduğu ve bu kayıtların Çin Halk Kurtuluş Ordusu (PLA) ve savunma sanayi ile bağlantılı kuruluşlar için teknoloji hizmetleri sunduğunu gösterdiği belirtildi. ABD’nin tespitlerine göre DeepSeek, 2022 yılından bu yana Çin’e satışı yasak olan H100 çiplerine erişim sağlıyor.

Nvidia’nın Durumu ve Pazar Rekabeti

Nvidia, konuyla ilgili bir açıklama yaparak, “ABD’nin mevcut ihracat kontrolleri nedeniyle Çin veri merkezi pazarından fiilen çekildik. Artık bu bölgede yalnızca Huawei gibi rakipler faaliyet göstermekte” ifadesini kullandı. Bu durum, yatırımcılar için pazardaki rekabet dinamiklerini değiştirebilir.

Veri Transferi İddiaları ve Yasal Süreçler

ABD’li yasa koyucular, DeepSeek’in gizlilik politikaları doğrultusunda şirketin ABD’li kullanıcıların verilerini Çin’e aktardığını ve veri transferinin, China Mobile gibi devletle bağlantılı telekom şirketleri üzerinden gerçekleştiğini öne sürdü. DeepSeek, bu iddialara cevap vermemiştir. Ayrıca, Singapur’da Nvidia çiplerinin DeepSeek’e aktarıldığı iddiaları üzerine üç kişi şubat ayında dolandırıcılık suçlamasıyla mahkemeye çıkarıldı.

Gelecekteki Olası Yaptırımlar

Malezya Ticaret Bakanlığı, ülkede faaliyet gösteren ve Çin menşeli olduğu düşünülen bir şirketin Nvidia çiplerini büyük dil modeli eğitimi için kullanıp kullanmadığını araştırıyor. Ancak, henüz ABD’nin ihracat kara listesine alınmamış olan DeepSeek’e karşı ne tür ilave yaptırımlar uygulanacağı belirsizliğini koruyor. ABD Dışişleri yetkilisi, bu konuda "Açıklanacak yeni bir adım bulunmadığını" belirtmiştir.

Finans dünyasında yakından takip edilen bu gelişmeler, hem yapay zeka pazarının hem de uluslararası ticaretin geleceğini önemli ölçüde etkileyecektir. Yatırımcılar, bu gibi kaynaklara dikkat ederek stratejilerini gözden geçirirken, borsa dinamikleri de bu tür haberlerden etkilenebilir.