Eylül Ayı Dış Ticaret Verileri: İhracat ve İthalatta Artış

Dış Ticaret Açığı ve Yıllık Değişiklikler

TÜİK dış ticaret verilerine göre, eylül ayında ihracat %2,8 artışla 22,6 milyar dolara ulaşırken, ithalat %8,7’lik bir artışla 29,5 milyar dolara yükseldi. Bu durum, dış ticaret açığının eylül ayında 4,2 milyar dolardan 6,9 milyar dolara yükselmesine neden oldu. Yıllık açığın ise 87,5 milyar dolardan 89,2 milyar dolara çıktığı gözlemleniyor.

Çekirdek Verilerde Gelişmeler

Enerji ve altın harici ihracat, eylülde %2,1 artarak 21,3 milyar dolara çıkarken, ithalat ise %5,8 artışla 22,4 milyar dolara yükseldi. Bu durumda, enerji ve altın harici dış ticaret dengesi 1,2 milyar dolar açık verdi.

Altın İthalatındaki Artış

Eylül ayında altın ithalatı, 1,1 milyar dolardan 2,5 milyar dolara fırladı. Yılın ilk dokuz ayındaki toplam altın ithalatı ise 15,8 milyar dolara ulaştı. 12 aylık periyotta altın ithalatı, eylülde 20,3 milyar dolardan 21,7 milyar dolara çıktı.

Tüketim Malı İthalatındaki Durum

Eylülde tüketim malı ithalatı, 4,3 milyar dolardan 4,6 milyar dolara yükseldi. Yıllık tüketim malı ithalatı ise 59 milyar dolardan 59,3 milyar dolara çıkmıştır. Dayanıklı tüketim malı ithalatında ise eylülde %8’lik bir artış gözlemlenerek 573 milyon dolara ulaştı. Binek otomobil ithalatı ise 1,6 milyar dolardan 1,7 milyar dolara çıktı.

Cari İşlemler Dengesi ve Gelecek Tahminleri

Eylül ayında cari işlemler dengesinin 2,1 milyar dolar fazla vermesi bekleniyor. Bu dönemde, ödemeler dengesindeki tanımlı dış ticaret açığının 2,8 milyar dolardan 4,4 milyar dolara yükseleceği, seyahat kaleminde azalan net gelirler nedeniyle hizmetler dengesi fazlasının ise 9,5 milyar dolardan 7,6 milyar dolara gerilemesi öngörülüyor. 2025 yıl sonu için cari açık tahminimiz 22 milyar dolar (%1,5 GSYİH) seviyesinde, ancak bu tahminler için aşağı yönlü riskler bulunmaktadır.

Sanayi Üretimi Üzerindeki Etkiler

Dış ticaret verileri, sanayi üretimi tahminleri açısından da oldukça kritik. Eylülde, altın ve enerji harici ara malı ithalatında aylık %13,6, yıllık ise %7,1 artış yaşandı. İstanbul Sanayi Odası Türkiye İmalat PMI, eylülde 47,3 seviyesinden 46,7’ye gerileyerek yavaşlama sinyali verdi. Üçüncü çeyrek boyunca imalat PMI ortalaması 46,63’e düştü. Eylül ayında mevsimsel etkilerden arındırılmış sanayi üretiminin daralma bölgesine geçmesi bekleniyor. Ağustos ayında ise sanayi üretimi aylık %0,4 artış göstermişti.

Yorum

Eylül ayı dış ticaret verileri, Türkiye’nin ekonomisinde yavaşlamaya işaret eden önemli göstergeler sunuyor. İhracat artarken ithalatın daha fazla artması, dış ticaret açığını olumsuz etkiliyor. Özellikle altın ithalatındaki artış ve tüketim mallarındaki sınırlı yükseliş, iç talep dinamiklerinin incelenmesi gerektiğini ortaya koyuyor. Ülkenin cari açığındaki beklenen artış ve sanayi üretimindeki daralma, yatırımcıların stratejilerini yeniden gözden geçirmesi gereken bir durumu işaret ediyor. Bu süreçte faiz ve kredi politikaları gibi unsurların da dikkatle takip edilmesi önem arz ediyor.