Kesintili Eğitim, Kesintisiz İşçilik: Çocuk İşçiliğine Dikkat Çekiyoruz

Türkiye’de Çocuk İşçiliği: Üvsel İzler

TÜİK’in 2024 yılı hane halkı iş gücü araştırma sonuçlarına göre, 15-17 yaş grubundaki çocukların iş gücüne katılma oranı %24.9’a yükselmiş durumda. Bu, 2020’deki %16.2’lik orandan belirgin bir artış. Ekonomik zorluklar nedeniyle her dört çocuktan birinin işçi olarak çalıştığı bu verilere göre, 15-17 yaş grubundaki 3.9 milyon çocuktan 970 bini resmi olarak kayıtlı işçi. Ayrıca, MESEM (Mesleki Eğitim ve Staj Programı) kapsamında patronlara çalışarak yaklaşık 504 bin çocuk da bu istatistiğe dahil. Toplamda, kayıt dışı çalışanlarla birlikte, çocuk işçi sayısının 3.5 milyona yaklaşabileceği belirtiliyor.

Sosyal Devlet ve Eğitim Yatırımları

Çocuk işçiliğini önlemek için alınması gereken önlemler açık: sosyal devlet yapısının güçlendirilmesi, ücretsiz ve kaliteli eğitime yatırım yapılması gerekmektedir. Eğitim sistemi, gelişen dünya ile uyumlu hale getirilmeli; maddi açıdan yetersiz aileler desteklenmeli, sosyal koruma mekanizmaları sağlamlaştırılmalıdır. Yoksulluğun kuşaktan kuşağa geçişini engellemek amacıyla, çocukların eğitimine yönelik yatırımlara hız verilmesi elzemdir.

İşçi Sağlığı ve Güvenliği

İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi’nin (İSİG) raporlarına göre, 2013-2025 yılları arasında en az 770 çocuk işçi hayatını kaybetti. Ölen çocukların %34’ü 5-14 yaş grubunda, %66’sı ise 15-17 yaş grubunda. Kayıt dışı çalışan çocukların büyük çoğunluğu, tarım ve sanayi gibi tehlikeli alanlarda iş gücü olarak kullanılmakta. Cazip ücret ve sigorta eksikliği, çocukları bu alanda çalışmaya iten başlıca etkenlerdendir.

Eğitimde Acil Adımlar

Son iki buçuk yıl içerisinde, sokakta çalışan veya mevsimlik tarımda yer alan 5-9 yaş aralığında 53 çocuk iş kazalarında yaşamını yitirdi. Ülkemizde okul öncesi eğitimde 5 yaşta okullaşma oranının düştüğü belirtilirken, Asya ve Pasifik ülkelerinde ise çocuk işçiliği oranlarında önemli düşüşler görülmüştür. Örneğin, Vietnam’da 3-5 yaş grubu çocukların %93’ü ücretsiz okul öncesi eğitime katılmakta ve 5 yaş grubunda okullaşma oranı %98 seviyesine ulaşmıştır.

Eğitim Reformları: Fırsat Eşitliği

Eğitimde eşitlik ve planlama, bu başarıyı getiren en önemli unsurlardır. Türkiye’de ise, eğitim yatırımlarının azalması ve yerel yönetimlerin kreş açma çalışmalarının engellenmesi eğitimdeki fırsat eşitliğini tehdit etmektedir. Sermaye odaklı politikalar, eğitimin kalitesini düşürmekte ve çocuk işçilik oranlarını artırırken, Milli Eğitim Bakanlığı’nın bu durumu onaylayıcı bir tutum sergilemesi endişe vericidir.

Sonuç ve Gelecek Öngörüleri

Çocuk işçiliğinin sona erdirilmesi için gerekli yasaların etkin bir şekilde uygulanması ve şirketlerin denetlenmesi şarttır. Ancak mevcut iktidarın politikaları, yoksulluk ve çocuk işçiliğini artırmakta; uzun vadeli ve sürdürülebilir çözümler üretmekten uzak durmaktadır. Eğitim reformları, öğretmen atamaları, sınav takvimi ve müfredat değişiklikleri gibi konular, ancak çocukların güvenliğe alınmasıyla anlam bulabilir.

Bu ortamda, çocukların eğitim fırsatlarını arttırmak ve iş gücü piyasasındaki sömürü ilişkilerini sona erdirmek için toplumsal bir bilinçlenmeye ihtiyaç duyulmaktadır.