KAAN: Türkiye’nin Beşinci Nesil Savaş Uçağı ve Global Bağımlılık

Türkiye’nin Hava Gücünde Yeni Bir Dönem

Türkiye, KAAN adı verilen beşinci nesil savaş uçağını tanıtarak, savunma sanayisinde önemli bir adım attığını duyurdu. Ancak, yurt dışındaki tedarik zincirine bağımlılığı bu projeyi daha karmaşık bir hale getiriyor. KAAN, 2024’te ilk uçuşunu gerçekleştirerek, Türk Hava Kuvvetleri’ne 20 adet "Block 10" uçağı teslim etmeyi hedefliyor. Ancak, bu proje sadece Türkiye’nin savunma kapasitesini artırmakla kalmayacak; aynı zamanda uluslararası ticaret ve güvenlik alanında da yeni tartışmalara yol açacak.

Propulsion Sorunu: Amerika’nın Veto Hakkı

KAAN’ın teknik zayıf noktası, tamamen Amerikan yapımı General Electric F110 motoruna bağlı olmasıdır. CAATSA yaptırımları altında olan bu motorun üretimi için Amerikan ihracat lisansı gerekmekte. AKP dışişleri bakanı Hakan Fidan, Kasım 2025’te yaptığı açıklamada, F110 lisansının "Kongre’de takıldığını" belirtti. Bu durum, KAAN’ın üretim sürecinin dışsal kararlara ne kadar bağımlı olduğunu gözler önüne seriyor.

Yerli Motor Geliştirme Çabaları

Türkiye, bu bağımlılığı kırmak amacıyla yerli TF-35000 motorunu geliştirme çabalarına girmiştir. Ancak, savaş uçağı motorları yıllar süren test ve geliştirme sürecinden sonra olgunlaşmaktadır. Türkiye’nin bu alanda gerçekleştireceği ilerlemeler, küresel güvenlik dinamiklerini de etkileyebilir.

Yabancı Alıcıların Riskleri

KAAN’ın ilk alıcısı olmayı uman Endonezya, teknoloji transferi ve ortak üretim beklentisi ile 48 uçak için yaklaşık 10 milyar dolarlık bir sözleşme imzaladı. Ancak, bu uçakların birçoğu Amerikan motorlarına bağımlı kalacak ve bu da Endonezya’nın operasyonel bağımsızlığını sorgulatıyor.

Jeopolitik Tansiyonların Etkisi

KAAN’ın tedarik zinciri, yalnızca teknik sorunlarla sınırlı değil; aynı zamanda jeopolitik gerilimlere de açık. Türkiye’nin Amerika Birleşik Devletleri ve Avrupa ile olan ilişkileri, S-400, Kuzey Suriye, Libya ve Doğu Akdeniz gibi konularda sürekli bir gerginlik içindedir. Bu tür krizler, KAAN’ın üretim sürecini, dolayısıyla ihracatını da etkileyebilir.

Gelecekte Ne Olacak?

KAAN’ın yalnızca bir askeri proje değil, aynı zamanda stratejik bir hamle olduğunu belirtmek önemlidir. Türkiye, hem ulusal güvenliğini artırmayı hem de savunma sanayisinde uluslararası konumunu pekiştirmeyi hedefliyor. Ancak, bu hedefe ulaşmak için KOCA bir zaman dilimi ve maddi yatırım gerekecek.

Sonuç

KAAN, Türkiye’nin savunma sanayisindeki iddialı hedefleri arasında önemli bir yere sahip. Ancak, güvenlik alanındaki öngörülemezlik ve uluslararası bağımlılıklar, bu projenin başarısını tehlikeye atabilir. Türkiye, KAAN’ı asla iptal etmeyecek, fakat uluslararası alanda dikkatli bir strateji geliştirmesi gerekiyor. Savunma sanayisindeki bu atılım, ileride ne tür sonuçlar doğuracak, izlemek ilginç olacak.

---

Bu haber, Türkiye’nin savunma sanayisine dair önemli bir tahlil sunmakta ve yaklaşan projelerin yan etkilerini gözler önüne sermektedir. KAAN, uluslararası ilişkilerin geleceğini etkileyebilir; dikkatle takip edilmesi gereken bir konu.