Genetik Sabırsızlık: Kalıtsal Davranışların Sağlık Üzerindeki Etkileri
ABD’de Yapılan Araştırma Genetik Riskleri Ortaya Çıkardı
California Üniversitesi ve 23andMe tarafından yürütülen kapsamlı bir araştırma, sabırsızlık davranışlarının önemli bir bölümünün kalıtsal olduğunu gösterdi. Molecular Psychiatry dergisinde yayımlanan çalışma, yaklaşık 135 bin kişinin verilerini analiz ederek, davranışsal eğilimlerle ilişkili 11 genetik bölge tespit etti.
Sabırsızlık ve Genetik Bağlantılar
Araştırmaya katılan bireyler, 27 maddelik bir para tercih testini tamamladı. Test sonuçları, anında küçük ödülleri seçen kişilerin ‘daha dik indirim’ eğilimi gösterdiğini ortaya koydu. Bu eğilim, zeka, risk alma eğilimi, vücut ağırlığı ve bazı psikiyatrik durumlarla ilişkili gen bölgeleriyle örtüşüyor.
Belirlenen genlerden biri, kromozom 6’da yer alan bir varyant, sigara ve alkol tüketimi gibi davranışlarla bağlantılıyken, kromozom 16 üzerindeki bir bölge, zeka ve beyin gelişimi ile ilgili 18 gen içeriyor. Ayrıca, dopamin etkisiyle devreye giren SULT1A1 geni ve beyin gelişimini yöneten SH2B1 geni, sabırsızlık ile ilgili önemli genler arasında yer aldı.
Genetik Sabırsızlık ve Sağlık İlişkisi
Genetik sabırsızlık eğilimi, sigara kullanımı, ADHD (Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu), depresyon ve obezite gibi durumlarla yüksek risk ilişkisi gösterirken, OKB (Obsesif Kompulsif Bozukluk), anoreksiya, şizofreni ve bipolar bozukluk gibi hastalıklarda ise tam tersine, kişiler daha büyük ödüller için beklemeye daha yatkın olduğu gözlemlendi.
Araştırmacılar, genetik risk skorlarını, ABD Vanderbilt Üniversitesi Tıp Merkezi’nden alınan 67 bin kişinin sağlık kayıtlarıyla eşleştirdi. Sonuçlar, daha yüksek bir “sabırsızlık genetik skoru” ile toplamda 212 tıbbi tanı arasında bağlantı kurdu. Bu tanılar arasında:
- Tütün kullanımı ve duygu durum bozuklukları
- KOAH gibi solunum hastalıkları
- Kalp rahatsızlıkları
- Tip 2 diyabet
- Sindirim sistemi bozuklukları
- Kronik ağrı
Yaşa Göre Risk Profilleri
Araştırmada, yaşa göre değişen risk profilleri de belirlendi:
- Genç yetişkinlerde: Gebelik komplikasyonları
- Orta yaşta: Depresyon, obezite ve madde kullanımı
- Yaşlılarda: Kalp krizi ve koroner arter hastalığı
Sabırsızlıkla ilişkili bazı sağlık etkilerinin sigara ile ilişkili olduğu gözlemlenmesine rağmen, görme sorunları, cilt rahatsızlıkları ve bazı kanser türleri sigaradan bağımsız olarak ortaya çıkmaya devam etti.
Uzman Görüşü
Araştırmanın kıdemli yazarı Prof. Sandra Sanchez-Roige, bu bulguların sabırsızlık davranışının biyolojik köklerini anlamaya katkıda bulunduğunu belirtti.
Bu araştırma, genetik etkenlerin davranışsal profiller üzerinde nasıl bir etkisi olduğunu ortaya koyarken, sağlık alanındaki pek çok sorunla olan ilişkisini de gözler önüne seriyor. Genetik bilgilere dayalı yaklaşımlarla, sabırsızlık gibi davranışların önlenmesi veya yönetilmesi adına yeni stratejiler geliştirmek mümkün olabilir.