Türkiye’de Mevduat Faizlerinde Düşüş: Stopaj Artışı ve Piyasa Etkileri
Stopaj Artışı ve Mevduat Faizleri Üzerindeki Etkisi
Cumhurbaşkanı kararı ile standart TL mevduatında kısa vadeli stopajın %2.5 artırılması, bankacılık sektöründe mevduat faiz oranlarının indirilmesine neden oldu. Bu durum, mevcuttaki mevduat sahiplerinin reel getirilerinde önemli bir azalma yarattı. Bankacılık sektörü, bu kararın etkilerini hızla hissetti ve hemen ertesi gün mevduat faiz oranlarını 50 baz puan düşürdü. Örneğin, 100 bin lira değerinde bir TL mevduatı, vade sonunda hem stopaj hem de faiz indirimlerinden kaynaklı kayıplar yaşadı. Kısa vadeli mevduatlar için 32 gün vadede kayıp 139.2 lira, 46 gün vadede ise 186.7 lira oldu.
TL Mevduatına Yönelik Beklentiler
Temmuz ayında Merkez Bankası’nın faiz indirim döngüsünün başlaması beklenirken, yatırımcılar stopaj oranlarında bir indirim umuyordu. Ancak, artan stopaj oranları ve azalan mevduat getirileri, piyasa dinamiklerine olumsuz yansıdı. 6 aya kadar vadeli standart TL mevduatındaki stopaj oranı %15’ten %17.5’e yükseldi. Bu değişiklik, mevduat yatırımcılarının getirilerini olumsuz etkilediği halde, bankacılık sektöründe herhangi bir olumsuz etki yaratmadı. Bankalar, kararın ardından 24 Temmuz’da faiz oranlarını indirim yaparak tepki verdi.
Standart TL Mevduatın Durumu ve Dolarizasyon
Mevduat Dağılımı
Standart TL mevduatına ilgideki düşüş, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu’na yönelik son gelişmeler sonrası görünse de, son haftalarda yeniden artış göstermeye başlamıştı. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) verilerine göre, 4 Temmuz itibarıyla standart TL mevduatın toplam mevduat içindeki payı %59.21’e ulaştı. Bu oran, 19 Mart öncesindeki seviyeye oldukça yakın. Ancak 19 Mart sonrasında bu pay %57.43’e kadar gerilemişti. Kur korumalı mevduatın oranı düşerken, döviz mevduatlarındaki artış nedeniyle dolarizasyon oranı ise %42.57’ye çıktı.
Mevduatta Genel Düşüş
BDDK’nın son verilerine göre, 4 Temmuz ile biten haftada standart TL mevduat gerileyerek 13 trilyon 364 milyar liraya indi ve bir önceki haftaya kıyasla 424 milyar lira azalma yaşandı. Toplam mevduat ise 22 trilyon 568,7 milyar liraya gerileyerek 563,3 milyar lira azalım gösterdi. Kur korumalı mevduatta ise haftalık bazda 9.2 milyar liralık bir düşüş kaydedilerek, toplam mevduat içerisinde %2.37’ye geriledi.
Sonuç ve İleriye Dönük Beklentiler
Stopaj artışı ve faiz indirimleri, piyasalarda belirsizliği artırmış görünüyor. Mevduat sahipleri için olumsuz bir tablo çizen bu gelişmeler, bankacılık sektörünün geleceği üzerinde de etkili olabilir. Yatırımcıların, mevduat, kredi ve borsa gibi finansal araçları yeniden değerlendirmeleri bekleniyor. Bu durum, Türkiye’deki finansal istikrar açısından kritik bir öneme sahip olacağa benziyor.