Sıcak Havalarda Epilepsi Yönetimi: Uzmanlardan Önemli Uyarılar

Sıcak Havanın Epilepsi Üzerindeki Etkileri

Yüksek sıcaklıkların özellikle %60’ın üzerindeki nem oranları ile birleştiğinde, vücutta belirgin sıvı ve mineral kaybına yol açtığı belirtildi. Medicana International İstanbul Hastanesi Çocuk Nörolojisi Uzmanı Dr. Afshin Dezhakam, bu durumun epilepsi tedavisinde kullanılan ilaçların metabolizmasını hızlandırarak, kandaki terapötik seviyenin altına düşmesine neden olabileceğini vurguladı. Bu da nöbet kontrolünün bozulmasına yol açabilir.

Uyku Düzeni ve Nöbet Tetikleyicileri

Dr. Dezhakam, yaz tatili dönemlerinde uyku düzeninin bozulmasının, epilepsi nöbetlerini tetikleyici bir faktör olduğunu ifade etti. Gündüz sadece 1-2 saat uyku eksikliği, çocuklarda nöronal hassasiyeti artırarak nöbetlere neden olabilir. Ayrıca, ekran başında (TV, tablet, telefon gibi) uzun süre vakit geçirmenin uykuya dalmayı zorlaştırdığı ve fotosensitif epilepsiye sahip çocuklarda nöbetlere yol açabileceği belirtildi.

Yaz Döneminde Nöbet Başvurularında Artış

Yaz aylarında acil servislere epileptik nöbet şikayetleri ile yapılan başvuruların arttığı gözlemleniyor. Bu durum, henüz tanı konmamış epileptik vakaların tespit edilmesine yol açabiliyor. Dr. Dezhakam, ailelerin tatil sırasında nöbetleri daha iyi gözlemleme şansı bulduklarını açıkladı. Tanı konulmuş çocuklar için ilacın düzenli kullanımı hayati önem taşıyor; aşırı sıcak günlerde terleme artışı varsa doktor kontrolünde doz ayarlaması gerekebiliyor.

Sağlıklı Sıcak Hava İpuçları

Dr. Dezhakam, yaz aylarında tercih edilmesi gereken önlemleri şu şekilde sıraladı:

• Gündüz saat 12.00-16.00 arasında dışarı çıkmaktan kaçınılmalı.
• Açık renkli ve pamuklu giysiler tercih edilmelidir.
• Günde kilogram başına en az 50 ml sıvı alımı sağlanmalıdır. (Örneğin, 20 kg ağırlığındaki bir çocuk için bu, en az 1 litre sıvı demektir.)
• İlaçlar serin bir ortamda saklanmalı ve düzenli saatlerinde alınmalıdır. Uyku süresi, yaşa uygun biçimde düzenlenmeli; 6-12 yaş arasındaki çocuklar için günde en az 9 saat uyku önerilmektedir.

Ailelerin Rolü ve Yanlış Uygulamalar

Nöbet anında yapılacaklar kadar yapılmaması gerekenlerin de önem taşıdığını belirten Dr. Dezhakam, ailelerin yanlış uygulamalarla (soğan koklatma, su dökme, çocuğun ağzını açmaya çalışma gibi) çeşitli tehlikelerle karşılaşabildiğini ifade etti. Doğru yaklaşım ise çocuğu yan yatırıp, başını yana çevirerek hava yolunu açık tutmak ve nöbetin süresini takip etmektir. Nöbet 5 dakikayı aşarsa, derhal 112 acil servisi aranmalı ve hastaneye başvurulmalıdır.

Planlama ve Önlemler

Epilepsi tanısı almış çocukların sosyal hayata ve aktivitelere kontrollü şekilde katılabileceği belirtildi. Yalnız başına yüzme ve yüksek riskli sporlar önerilmezken, çocukların denizde veya havuzda her zaman yetişkin gözetiminde olması gerektiği vurgulandı. Ayrıca, aşırı uyarıcı ortamlarda (lunapark gibi) nöbet riski artabileceğinden dikkatli olunması gerektiği aktarıldı. Çocukların güvenli bir tatil geçirebilmeleri için önceden nöroloji uzmanı ile görüşmeleri, ilaçların taşınması ve acil durum planlarının yapılması gerektiği ifade edildi.

Sonuç

Yaz aylarında epilapsi hastası çocukların sağlık ve güvenliğini sağlamak, aileler ve uzmanlar arasında etkin bir iletişim ve planlama gerektiriyor. Uzmanların önerileri dikkate alındığında, aileler yaz tatilinde bile çocuklarının nöbetlerini minimize edebilir ve sağlıklı bir tatil süreci geçirebilir.