Milli Eğitim Bakanlığı’nın Çocuk Hakları İhlali

‘İnsan Hakları, Vatandaşlık ve Demokrasi’ Kitabında Skandal İhlal

Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) ilkokul 4. sınıf öğrencileri için hazırlanan ‘İnsan Hakları, Vatandaşlık ve Demokrasi’ kitabında ciddi bir hak ihlali yaşandı. Kitapta, çocuk haklarını tanımlayan bölümde "Çalışma Hakkı" maddesi eklenmiş durumda. Bu durum, Türkiye’nin dahil olduğu Birleşmiş Milletler ‘Çocuk Hakları Evrensel Bildirgesi’nde yer alan ve çocukların "Sömürüye karşı korunma hakkı" ile çelişiyor.

14 Yaşındaki Çocuklar Sanayiye Yönlendiriliyor

MEB’in mesleki eğitim merkezleri (MESEM) aracılığıyla 14 yaşındaki yüzbinlerce çocuğun okuldan koparılması, bu "Çalışma Hakkı" maddeyle uyumlu bir politika olarak karşımıza çıkıyor. Günümüzde Türkiye’de MESEM’de kayıtlı 505 bin öğrenci, eğitim kurumlarında eğitim almak yerine doğrudan sanayiye yönlendiriliyor. Eğitim sisteminin zorunlu eğitim süresini kısaltma tartışmaları da çocukların erken yaşta çalışmaya yönlendirilmesinin bir parçası olarak değerlendiriliyor.

OVP ile Çocuk İşçiliği Tehlikesi

AKP iktidarının 2025-2027 dönemi orta vadeli programı (OVP), çocuk işçiliğinin yaygınlaşmasına zemin hazırlıyor. Program, eğitim hakkının sermaye çıkarları doğrultusunda belirlenmesi ve çocuk iş gücünün sisteme entegre edilmesi amacını güdüyor. Organize Sanayi Bölgeleri’ndeki yeni ‘bölge okulları’ ile çocukların eğitim ihtiyaçları, fabrikalarda çalışma koşullarına adapte ediliyor.

Türkiye’de Çocuk İşçi Sayısı ve Durumu

Türkiye’de 15-17 yaş grubunda yaklaşık 970 bin kayıtlı çocuk işçi bulunuyor. Bu sayıya kayıtdışı çalışan çocuklar dahil edildiğinde rakam 3.5 milyonun üzerine çıkıyor. 2024-2025 eğitim yılında ise 72 çocuk iş ortamında hayatını kaybetti. Üstelik 5-17 yaş grubunda 1 milyon çocuğun okul kaydı bulunmuyor.

MEB’in Temel Beslenme Hakkını Yok Sayması

MEB, ‘Çalışma Hakkı’ tanımını vererek, Türkiye’deki okullarda çocukların en temel beslenme hakkını göz ardı ediyor. Resmi okullarda çocuklara sağlıklı, ücretsiz yemek ve içme suyu temin edilmediği gibi hijyenik eğitim ortamları da sağlanamıyor.

Kamuoyuna Düşen Görev ve Eğitim Sen Yorumları

Eğitim Sen Genel Örgütlenme Sekreteri İzzet İldeş, eğitim sisteminin toplum yerine sermaye çıkarlarına göre yeniden şekillendirildiğini vurguladı. MESEM ve OVP gibi yapılar, çocuk iş gücünün artmasına yönelik birer aracı haline geliyor. Eğitim, oyun, barınma ve sağlıklı yaşam gibi temel hakların önceliklendirilmesi gerektiği ifade edildi.

Sonuç olarak, genç nesillerin geleceğini tehdit eden bu gelişmeler, toplumda ciddi bir farkındalık yaratmayı gerektiriyor. Eğitim, sadece bilgi aktarımı değil, aynı zamanda çocukların haklarını tanıyarak onları koruma sorumluluğunu taşımalıdır. Türkiye’nin de taraf olduğu uluslararası sözleşmeler ve taahhütler göz önüne alındığında, çocukların haklarının ihlal edilmesinin kabul edilmeyeceği bir gerçek.