Basına ve Kamuoyuna

Her yıl 12 Haziran, Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) tarafından “Dünya Çocuk İşçiliğiyle Mücadele Günü” olarak kutlanmaktadır. Bu önemli gün, çocuk emeğine karşı toplumsal farkındalık oluşturmayı ve devletlerin sorumluluklarını hatırlatmayı hedeflemektedir.

Türkiye’nin Yasal Yükümlülükleri ve Çocuk İşçiliği

Türkiye, Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Sözleşmesi ve ILO’nun 138 ve 182 nolu sözleşmeleri çerçevesinde çocuk işçiliğinin ortadan kaldırılmasına dair uluslararası yükümlülükleri bulunmaktadır. Ancak mevcut gözlemler ve resmi verilere göre, bu yükümlülüklerin etkin bir şekilde uygulanmadığı görülmektedir.

Çocuk İşçiliği ve Yoksulluk İlişkisi

Ekonomik sıkıntılar, çocuk işçiliğini yaygın hale getirecek bir zemin hazırlamaktadır. OECD verilerine göre, Türkiye’de “şiddetli yoksulluk” içinde yaşayan en az 6,5 milyon çocuk bulunmaktadır. Her beş çocuktan biri yetersiz beslenirken, her dört çocuktan biri eğitimine aç gitmektedir. Bu durum, çocuk işçiliğinde ciddi bir artışa neden olmaktadır.

Kayıt Dışı Çocuk İşçiliği ve İstatistikler

Resmi verilere göre, kayıtlı çocuk işçi sayısı 1 milyon 372 bin olarak belirtilmektedir. 2022 yılında 15-17 yaş grubundaki çocukların iş gücüne katılma oranı %18,7 iken, bu oran 2023’te %22,1, 2024’te ise %24,9’a yükselmiştir. Yaklaşık 970 bin çocuk işçi olduğu tahmin edilmektedir; ancak Mesleki Eğitim Merkezi (MESEM) bünyesinde kayıtlı olan 500 bin çocuk ile resmi istatistiklere dahil edilmeyen diğer gruplar göz önüne alındığında, Türkiye’deki çocuk işçi sayısının 3 ila 4 milyon arasında olduğu öngörülmektedir.

Politikaların Çocuk İşçiliğindeki Rolü

Çocuk işçiliğinin artışını tetikleyen özelliliklerden biri, bu durumun bir devlet politikası haline gelmesidir. Ucuz iş gücü gereksinimi, çıraklık yaşı düşürülmesi ve MESEM gibi kurumların yaygınlaştırılması gibi uygulamalar, çocuk işçiliğinin artmasına neden olmaktadır. Eğitim İzleme Raporu’na göre, 2023-2024 eğitim yılı içerisinde MESEM’de çalışan 9 öğrenci iş kazalarına kurban gitmiştir. Ayrıca, Ocak 2023-Haziran 2024 döneminde bu alanda meydana gelen kazalarda 5 çocuğun hayatını kaybettiği bildirilmiştir.

Çocuk İşçiliği ile Mücadele Stratejileri

Çocuk işçiliği, toplumun temel bir sorunu olarak görülmeli ve yetkililer çocuk işçiliğinin önlenmesi için sosyal koruma politikalarını güçlendirmelidir. Çocukların haklarına saygı gösteren, eğitim ve sağlık hizmetlerine erişimlerini sağlayan bir anlayış benimsenmelidir. Çocuk işçiliğiyle mücadele, sadece belirli günlerde değil, her gün sürdürülmesi gereken bir hak savunuculuğudur.

Diyarbakır Barosu’nun Çocuk İşçiliği İle Mücadele Vurgusu

Diyarbakır Barosu Çocuk Hakları Merkezi olarak, toplumda çocukların haklarını ihlal eden ve yaşamlarını tehdit eden çocuk işçiliğiyle kararlılıkla mücadele etmeye devam edeceğiz. Çocukların nitelikli eğitim alması ve çocuk haklarına saygılı politikaların geliştirilmesi gerektiğini vurguluyoruz.